Ассаламалейкум, еңбектеріңізге Алла разы болсын. қаза болган намаздарды калай оқиды,алдын ала рахмет!!!!

Асқар

Уағалейкумуссалам! Асқар Лутипуллаев, Жаратушы Иеміз қасиетті Құран Кәрімді: «Намаз мұсылмандарға арнайы белгіленген уақыттарда парыз етілді», - дейді. Ал енді сол намазды ешбір себепсіз өз уақытынан кейін қаза етіп оқу - өте үлкен күнә. Егер сіз ұмытып кетіп немесе ұйықтап қалып намазыңызды өз уақытында оқи алмасаңыз, оның қазасын өтейсіз. Пайғамбарымыздың (с.а.у.) хадисінде: «Сендердің қайсыларың ұйықтап қалу немесе бейғамдық себебінен бір уақыт намазын оқымаса, есіне түскен кезінде оқысын. Өйткені  Алла Тағала : «Мені зікір ету үшін намаз оқы» деген болатын», « Бір адам бір намазын ұмытып кетсе, есіне түскен уақытында оқысын. Намаздан одан басқа кәффараты жоқ», «Кімде-кім  бір намазын ұйқы себебінен  немесе ұмытып кетудің салдарынан оқи алмаса, оны есіне түскен кезінде оқысын» деген еді. 
Жалпы, ғалымдардың бірқатары себепсізден-себепсіз намазын қаза еткен адамға қаза намазды өтеместен бұрын тәубе етуді ұсынған.  Қаза намазды оқырда тек парызын және үтір уәжіпті ғана оқисыз. Парыз қаза намаздың алдында азан да, иқамат та айтылады. Егер оқылатын парыз қаза намаздары көп болса бәріне бір азан айтып, иқаматты жеке-жеке айтады. Сүннет намаздарының қазасын оқуға міндетті емессіз. Қаза намазды есіне түскен кезде өтелуі тиіс. Тек мәкруһ уақыттар (Күн көкжиектен шығып, найза бойы көтерілгенге дейінгі уақыт. Бұл шамамен 40-45 минуттай уақыт. Күннің дәл тас төбеде тұруы. Яғни, күннің ең биікте болған кезеңі. Бұл уақыт бесін уақыты кіргенге дейін созылады. Күннің сарғайып батуға бет алған мезгілі. Шамамен бұл да күн батуға 40-45 минут қалған уақыт. Бұл уақытта сол күннің тек намаздыгер намазын мәкрүһ түрде оқуға болады.) болмауы керек.

ассаламуалейкум уа рахматулахи уа баракату. сурак: мешитте иман мен жамагат окып биткен кеиін, 1 сағаттан сон кешигип келген жамагат сол мешитте кайтадан камат шакырып окуга болады ма ? Ханафит масхабында руксат етиледима ? руксат етилген немесе руксат етилмеген жагдайдайлар кандай? 

 Ербол

Уа ғалейкумуссалам уа рахматуллаһи уа баракатуһ! Ербол, мешітте уақтылы намаз үшін азан шақырылып, жамағат үшін иқамат айтылып, алғашқы жамағатпен намаз оқылып болғаннан кейін келген жалғыз ер кісі, жеке болса да парыз намазының алдында иқамат айтуының еш әбестігі жоқ, керісінше сауабы мол.

Саламатсыз ба, Әнтәл һәди,Һәй зікірі ұғымдары не мағынаны білдіреді?

Айгерім

Құрметті Айгерім! Сіз атаған әндер кезінде яғни, 2011 жылы сот шешімімен «қылмыстық ұйым құру», «маскүнемдік пен нашақорлыққа ұшыраған адамдардың денсаулығына зиян тигізе отырып емдеу», «адамдарды заңсыз бас бостандығынан айыру», т.б. қылмыстар бойынша айып тағылған «Сенім. Білім. Өмір» қоғамдық бірлестігіне тиесілі.

ассалаумағалейкум. кешіріңіздер.
саудамен айналысқанда адал болу үшін үстінен қанша процент қосу керек? мысалы 1 затты  1000 теңгеге алсам, басқаларға қаншаға сатуға болады шариғатта нақты қанша қосу керек? көп қосып жіберемін ба деп қорқып тұрмын.

Уа ғалейкумуссалам! Ислам сауда жасауды ешқашан да тыймаған, керісінше насихаттаған. Алайда сауда мәселесінде адалдықты талап ете отырып, мынадай ережелерді қояды: 1) Таразы мен өлшемде (метр) әділ болу. Бұл жайында Құранда былай дейді: «Өлшемде әділ болыңдар. Таразыдан жемеңдер» («Рахман» сүресі, 9-аят). Сондай-ақ, Мутаффифин сүресінің 1-7 аяттарында: «Кем өлшеушілерді қарғыс атсын! Олар біреуден алғанда толық алады да, басқаға өлшеп бергенде кемітеді. Сонда олар қияметте қайтып тірілетіндеріне сенбей ме екен? Ол күнде адам біткен күллі әлемнің Иесінің алдында тікесінен тік тұрады. Ондайлар (өлшеммен, таразыдан) жегенін қойсын. Жаман адамның амалы сөз жоқ сиджинде тұрады», – делінеді. 2) Өтірік айтпау және өтірік ант-су ішпеу. Жаратушы Иеміз Құранда бұл жайында: «Аллаға берген серттері мен анттарын аз ақшаға айырбастайтындарға қиямет күнінде ешқандай несібе жоқ. Ол шақта Алла оларға тіл қатпайды, қарамайды, күнәдан тазартпайды. Олар ауыр азапта қалады» («Әли-Имран» сүресі, 77-аят), – дейді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисінде былай дейді: «Алушы мен сатушы базардан шыққанға дейін ерікті. Егер екеуі де шынын, яғни тауардың кемшілігі мен құнын жасырмай айтса, саудалары өздеріне берекелі болмақ. Керісінше, тауардың кемшілігін, құнын жасырып, өтірік айтса, бәлкім пайда табар. Бірақ сауданың берекесін жояды» (Бұхари, Бую-19; Муслим, Бую-11).  Бірде Алла елшісі (с.ғ.с.): «Үш сынып адам бар. Алла тағала қиямет күні олармен сөйлеспейді, оларға қарамайды және оларды ақтамайды. Олар үшін ауыр азап бар», – деп, осы сөзді үш рет қайталайды. Сонда Әбу Зәр (р.а.): «Ей, Алланың елшісі! Мақұрым қалатын, зиянға ұшырайтын адамдар кімдер?», – деп сұрайды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Киімін кібірленіп жерге сүйретіп жүрген, жасаған жақсылығын міндетсінген және сататын тауарына өтірік ант ішіп, алымсақ шақырған кісі», – деп жауап берді. (Мүслім, Иман-46). Бір күні пайғамбарымыз (с.ғ.с.) астық сататын базарға барады. Бір бидай сатушының бидайын ұнатып, оны ұстап көрмек болып, қолын сұққанда астыңғы жағы дымқылдау болады. Сонда расулулла (с.ғ.с.) бидайдың иесіне: – Ей, бидайдың иесі, мынау не? – деп сұрайды. Саудагер: – Ей, Алланың елшісі, жауынның астында қалып, су болып қалды, – дейді. Сонда пайғамбарымыз: – Сол дымқыл жағын адамдардың көруі үшін бидайдың үстіне шығарып қоймайсың ба? Бізді алдайтын бізден емес, – деді. (Мүслім, Иман-43). Осы ретте пайғамбарымыздың (с.ғ.с.): «Саудагердің ынсабына қалдырған алушыдан артық ақша алу харам» (Хайтами, Мәжмауз-зауаид уә мәнбаул-фәуәид, ІҮ,76), – деген хадисі барлық саудагерге сабақ болары анық. 3) Қарызға батқанға жеңілдік жасау. Пенденің қарызын кешірсе, оның қарызының қайтарымын Алла сауаппен беретіндігін мына бір аятта баян етеді: «Кімде-кім Алла үшін қарыз-несие берсе, оның қайтарымын Алла еселеп қайтарады және зор сауап жазады» («Хадид» сүресі, 11-аят). Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисте: «Сатқан кезде, алған кезде, қарызын сұраған кезде, қарызын төлеген кезде жеңілдік жасаған пендеге Алла мархамат етсін» (Бұхари, бую-16), – делінеді. Сонымен қатар, келесі хадисте пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кім қарыз алған жанға уақыт берсе немесе қарызын кешірсе, Алла оны (қиямет күні) өз көлеңкесіне қояды» (Мүслім, Зухд-18), – дейді. Расулулла (с.ғ.с.) алдыңғы өткен үмметтердің бірінің басынан өткен мына бір оқиғаны баян етеді: «Сендерден алдын өткен бір қауымда жомарт бір кісі өлген кезде періштелер оны сұраққа алады: – Өмірде бір жақсылық істедің бе? – деп сұрайды. Ол: – Қарамағымдағы кісілерге нұс-қау беріп, жарлыларға қарызын төлеуде уақыт бергіздім, байға жеңілдік жасауды бұйырғанмын, – деп жауап берді. Алла тағала да: «Бұл құлымның күнәсін кешірің-дер, оны жарылқадым», – деп бұйырды (Бұхари, Бую-17). 4) Сауда адамды Алланы еске алудан ғапыл етпеуі керек. Бұл жайында «Нұр» сүресінің 37-аятында Алла тағала: «Алланың есімін еске алудан, намаз оқудан, зекет беруден ондай адамдарды сауда-саттық істері де тоса алмайды. Олар жүректері де, көздері де орнында тұрмайтын тауқыметті (қиямет күнінен) қорқады», – дейді. Намаз бен ораза сіздің саудаңызға кедергі келтірмейді. Алайда саудамен айналысу нәтижесінде намаз бен құлшылыққа уақытым жоқ деп уәж айту ақыретте Алланың рақымынан мақұрым қалуға себеп болады. 5) Тауарды ұстап, құнын көтермеу. Пенде болғасын әркім өз пайдасын өзгеден артық санайтындығы анық. Алайда Ислам мұсылманға: «Өзің үшін қалаған нәрсені дін бауырың үшін қаламасаң, толық иман еткен болып саналмайсың», – деп бұйырады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мұндай іске тыйым сала отырып, бұлай пайда тапқысы келетін пенденің күнәһар екендігін бір хадисінде айтып өтеді. 6) Тыйым салынған харам затты сатпау. Айталық, доңыз етін, өлексе, арам өлген малдың, жыртқыш аң-құстардың етін жеу, шарап, қан ішу секілді тыйым салынған әрекеттерді баршамыз білеміз. Міне, осындай харам заттарды сату да шариғат бойынша күнә саналады. Мысалы, ішімдік жайында бір хадисте былай делінеді: «Алла ішімдікке, оны ішкенге, оны ұсынғанға, сауда үшін сатып алғанға және сатқанға, оны езген, ездірген, тасыған және тасытқанға лағынет етсін» (Әбу Дауд, 3/328, 3674-ші хадис). Ал мына хадисте пайғамбарымыз: «Алла тағала ішімдікті және оның ақшасын харам етті. Сол секілді арам өлген малдың етін және ақшасын харам етті. Шошқаның етін және ақшасын да харам етті» (Әбу Дауд, 3/279, 3485-ші хадис), – деп, мұндай тыйым салынған заттарды қолдану тұрмақ, оны сатып, түскен пайдасын жеуді де біздерге харам еткен. Алла тағала ондай қателескен бауыр-ларымызды кешіріп, жүректеріне иман байлығын берсін! Жаратушы Иеміз баршамызға адал табыс табуды нәсіп етсін!

Ассаламуалейкум уа рахматулахи уа баракату, мешітте иманмен бірге намаз окып болганан кеиін, 1 сағаттан соң екинши жамагат (екі немесе оданда көп) сол мешітте камат шақырып намаз оқуға болады ма? Ханафит мазхабындағы кейбір "ученныйлар" макрух деп айтканды естідім сол рас па? Осы сұрақтарға байланысты дәлел бар ма ?

Уа ғалейкумуссалам уа рахматуллаһи уа баракатуһ! Ербол, расында бір мешітте жамағат намазының қайталануы – мәкруһ. Бұған дәлел мына хадис: «Алланың елшісі (с.ғ.с.) араларында қайшылық туындаған бір қауымды татуластыру үшін барған болатын. Кейін мешітке намаз оқуға келгенде, мешіт жамағатының парыз намазын оқып қойғанын байқады. Содан кейін намаз оқымастан үйіне барып, жанұясын жинап, намаз оқыды».

Егер бір мешітте екінші мәрте жамағатпен намаз оқуға рұқсат болғанда, Алланың елшісі (с.ғ.с.) намазды үйінде емес мешітте оқитын еді(әз-Зуһайли, 2/163; 164).

Жергілікті мешітте арнайы имамы жамағатпен намаз оқып қойған болса, екінші бір жамағат келіп азан мен қамат айтып алдыңғы имамның жамағаты секілді жамағатпен намаз оқуы мәкруһ. Өйткені мешітте бірнеше жамағаттың қайта-қайта жиналып намаз оқуы, жүйесіздік тудырады. Тіпті кейбіреулер кейінгі жамағатпен оқи саламыз деп сол мешіт имамымен оқылатын намазын кейінге қалдыруы да мүмкін. Тіпті бөлінуі, бір‑бірін менсінбеу секілді жағымсыз қылықтарға ұшырасуы да кәдік. Сондықтан мұсылман бірлігін бұзатын мұндай істерді болдырмау шартымен ол мешітте жамағатпе намаз оқуға болады. Және имамның оқытқан жамағат намазына ұқсамай оқыса, мәкруһ болмайды. Бұған мынадай мысалдар бар:

• Мешіт имамы михрабта тұрып намаз оқытады. Сондықтан екінші жиналған жамағат, намаз оқығанда имамы михрабтың оң немесе сол жағына тұрып намаз оқытса мәкруһ емес. Осылайша мешіт имамының оқытқан намазына ұқсамаған болады(Рәддул-Мұхтар,1/372).
• Мешіт жолдың бойында орналасқан болса, қанша жамағат келіп оқыса да, мәкруһ саналмайды. Өйткені жолаушылардың бір уақытта жиналуы қиын. Бұған қоса жолаушылар мешіт жамағатынан кешіккен жағдайда кез келген мешітте өздері жамағат құрап намаз оқи алады.
• Мешіттің арнайы имамы мен азаншысы болмаса және адамдар өздері жеке-жеке намаз оқитын болса, мұндай мешітте жамағатпен намаз оқу мәкруһ саналмайды.
• Арнайы имамы бар мешітте имамнан бұрын жамағатпен намаз оқу – мәкруһ. Тіпті Ханбали мәзһабында – харам. Өйткені мешіттің имамы үй егесі секілді. Жамағатқа намаз оқыту имамның міндеті, басқа ешкім оның орнына намаз оқытуға құқығы жоқ. Имам рұқсат берген жағдайда ғана жамағатқа намаз оқыта алады. Мына хадисте Алланың елшісі (с.ғ.с.): «Ешқайсысың біреудің үйінде, үй иесінің рұқсатынсыз, оған имамдық жасамасын»(Шауқани, 3/159), – деген.

8 наурыз мұсылмандар үшін қандай күн? 

Уа ғалейкумуссалам! Алихан, мұсылман жамағаты үшін екі ғана мейрам бар, ‘Ид аль-адха – Құрбан айт және ‘Ид аль-фитр – Ораза айт. Және осыған қосымша әр аптада болатын мейрам – Жұма күні, сондай-ақ, жақсы үрдісіміз болған Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) туылған айы - Мәуліт айы. Ал, 8-наурыз – Аналар мерекесін еліміз мемлекеттік деңгейде атап өтетінін және отандастарымыз бен туған-туыс, ел-жұртымыз мерекелейтінін ескерген жөн.

Ассалаумағалейкум Мен интрернеттен бір видео көріп едім мешітте намаз оқып отырып шейіт болып кететін сол видеоны көргелі бері есіме туссе журегім тарсылдап басым айналып кетет намаз оқып тұрғанда есіме туссе журегім өзінен өзі қорқад басым айналып менде сол сиякты өліп кететін сиякты болам бул жаман жаксы ма билмим будан калай кұтылуға болады

 

Уа ғалейкумуссалам! Өлім туралы көп ойлаудың пайдасы көп. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) біршама хадис шәріптерінде былай деп өсиет еткен:

«Өлімді еске алу күнәлардан сақтайды.» (Ибн Әбиддунйа)

«Өлімді еске алу садақа бергендей сауап.» (Дәйләми)

«Өлімді көп еске алған адамның көңілі жанданады, өлімі де оңай болады.» (Дәйләми)

«Өлімді көп еске алу адамды дүниеден қайтарады, күнәлардан суырып алады.» (Ибн Лал)

«Ең ақылдыларың – өлімді көп еске алатын, ахырет үшін азық жинауда асыққандарың. Өлімді көп еске алатын адам, дүние мен ахырет бақытына қауышады.» (Табарани)

«Ләззаттарды жоқ қылатын, ауыздың дәмін бұзатын, үміттерді үзетін өлімді көп еске алыңдар! Өлімді таршылықта еске алған адам жеңілдейді. Кеңшілікте еске алған адам, ысыраптан қашып, қанағатшыл болады.» (И. Хиббан)

«Алладан ұялатын адам өлімді еске алмай жатпайды, харам тамақ жемейді, зинадан қашады, тілін, көзін және құлағын харамдардан тыйяды, өлгеннен кейін шіритінін ойлайды.» (Табарани)

«Өлімді еске алу адамды күнәлардан қорғайды және дүниеге (Аллаһу Та’аланың разылығына кедергі болатын барлық нәрселерге) берілуден сақтайды.» (Ибн Әбиддунйа)

«Темірді тот басқаны сияқты көңіл (жүрек) те күнәлармен кірленеді. Өлімді көп еске алу және Құран кәрім оқу көңілді жалтыратады.» (Бәйһақи)

«Өлімді көп еске алып, күнәлардан қашқан адамның қабірі жәннат бақшасы болады. Өлімді ұмытып күнәға батқан адамның қабірі жаһаннамның шұқыры болады.» (Суфйани Сәури)

Бір кісі көп мақталды. Сол жерде тұрған Расулуллаһ (с.ғ.с.): «Ол адам өлімді еске ала ма?» деп сұрады. «Өлім туралы айтқанын естімедік» делінді. Сонда Расулуллаһ (с.ғ.с.): «Өлімді еске алмайтын адам қадірлі болмайды» деді. (Ибн Әбиддуниа)

Мен қайн атамнан өте-өте ескі құран кітапты алдым ол кітапты соңғы шыққан құран кітаппен қосып қаптап іліп қойдым. Ол кітап солай тұра берсе бола ма әлде анда санда ашып парақтау керек пе? Мен өзім намаз оқимын біріақ арапша сауат білмеймін

Құрметті Құттықыз, халқымыз Құранды қатты құрметтеп, арнайы қап тігіп, қол тимеитін жерге іліп қояды. Кейде анау-мынау бола қалған жағдайларда, Құранды сыртындағы сол қабымен бірге алып сүйіп, маңдайына тигізеді, бісмілләсін күбірлеп, қайта орнына іліп қояды. Десек те, Құран сырты қапталып, шаң басып, ілініп тұрсын яки тек анда-санда бақилық әруақтарға бағышталып оқылсын деп түсірілмегендігін естен шығарып қойғандығымыз ащы шындық. Құранның қағазын ғана құрметтеп, оның ішіндегі Алланың қағидаларына көңіл бөлмеу, бұйрықтары мен тыйымдарын елемеу, ішкі мазмұнынан хабарсыз болу - үлкен күнә, үлкен қасірет. Кейде осы көрініске қарап тұрып, Пайғамбарымыздың  (с.ғ.с.)  «үмбетім сондай бір заманға ұшырайды, ол кезде мұсылмандар бір жақта, ал Құран мүлде басқа бір жақта қалады» деген астары терең хадисін еске алып, сірә, осы бір сұрапыл кезең дәл суреттелген-ау деген ойда қаласың.