Қазақтар ХІХ ғасырда ғана татар молдаларынан алған тәлімінен соң шын мұсылман болды немесе осыған дейін тәңіршілдік дінін ұстанған еді деген сандырақтарды айтып жүрген «оқымыстыларымыз» әлі де әлеуметтік желілерде кездеседі. Иә, тәңір діні пен несториандықты ұстанған ру-тайпалар болғандығын жоққа шығара алмаймыз. Бұлар бүкіл халыққа яки мемлекетке тән болған діни сенім емес. Көшпелі өмір сүру салтына негізделген оғыз-қыпшақ, қимақ, найман, керей мемлекеттері тұсындағы ру-тайпалардың арасында ондай сенімді ұстанғандардың болғандығы орта ғасырлық түрік, моңғол, араб жазба деректерінде кездеседі. Тарихшы, пәлсафашы, дінтанушы ғалымдарды алаңдатып келе жатқан мәселелердің бірі – қазақтың діни сенімі мен тарихы қандай деген сұрақ. Осы сұраққа нақты жауап таба алсақ, бүгінгі қазақтардың діни сенімі мен салт-дәстүрлері төңірегіндегі тартыстарға біршама тоқтау қойылып, діни төзімділікті қалыптастыру мәселесінде айтарлықтай ілгерушілік болар еді.
Толығырақ...