Ассаламуалейкум! Сұрақ Мен азанда және кешке оқылатын дұға және сүрелерді мысалы, азанда оқылатын дұға, сүрені бамдат намазынан кейін оқимын, ал кешкісін екінті намазынан кейін оқимын осы уақыттар дұрыс па?
Уа ғалейкумуссалам! Жеңіс, сіздің сұрағыңызға орай,дұғаның қабыл болатын уақыттарының біршамасын жолдауды жөн көрдік.
1. Жұма күні
«Расында жұма күні – күндердің ең жақсысы және Аллаһ Тағаланың қасында ең ұлығы. Ол Аллаһ Тағалаға Ораза айт пен Құрбан айттан да абзал. Оның бес қасиеті бар:
- Жұма күні Аллаһ Тағала Адам атаны жаратты.
- Осы күні Адам ата жерге түсті.
- Жұма күні бір сағат бар, сол сағатта пенде Аллаһ Тағаладан харамнан басқа не тілесе береді.
- Жұма күні Қиямет сағаты соғады. Күллі періште, аспан, жер, жел, тау, теңіздер жұма күні Қиямет болып қала ма деп қор-қады.» (Ахмад, Ибн Мәжә).
2. Имам: «Әмин! – дегендегі тілек қабыл.
«Қари: «Әмин!» — дегенде, сендер де: «Әмин!» - деңдер! Себебі періштелер де! «Әмин» — деп тұрады. Кімнің «Әмин!» — дегені періштелердің: «Әмин!» — дегенімен сәйкес келсе, оның өткен күнәлары кешіріледі.» (Бұхари)
3. Түннің әуелгі (кешке), ортаңғы (түн ортасы) және соңғы (таң сәрі) бөлігіндегі дұға қабыл.
«Әр түні, түннің әуелгі үштен бір бөлігі өткенде Аллаһ Тағала аспан дүниесіне түсіп: «Мен дүниенің Патшасымын! Мен дүниенің Патшасымын! Кім Маған дұға қылады, оның дұғасын қабыл етемін. Кім Менен қажетін сұрайды оған беремін. Кім Менен жарылқау тілесе, оны жарылқаймын.» — дейді. Осылай таң атқанша жалғасады.» (Мүслим)
Екінші бір риуаятта: «…Түннің ортаңғы немесе соңғы үштен бір бөлігінде Аллаһ Тағала аспан дүниесіне түседі,» — делінген. (Мүслим).
Ал келесі бір риуаятта: «Әр түннің соңғы үштен бір бөлігінде Раббымыз аспан дүниесіне түсіп: «Кім Маған дұға қылса, қажетін сұраса, оған беремін. Кім Менен күнәсі жарылқануын тілесе, оны жарылқаймын.» — дейді.» делінген. (Мүслим).
4. Парыз намазының соңы. Дәлірек айтқанда, намаздың парызы оқылып, соңғы отырыста әт-тәхият пен салауат оқылғаннан кейін, сәлем берер алдында дұға ету.
Пайғамбарымыз Мұхаммедке, салла Аллаһу алайһи уа сәлләм,: «Иә, Аллаһтың Елшісі, дұғаның қайсысы өтімдірек (яғни, қандай дұғаның қабыл болуы ықтимал)?» - делінгенде, Ол: «Түннің соңғы бөлігі мен парыз намаздың соңындағы дұға,» — деп жауап берді.» (Байһақи).
6. Азан айтылғанда
«Намазға азан айтылғанда аспанның есіктері ашылып, дұға қабыл болады.» (Әт-Тәйәлиси)
7. Түн бойғы тілек қабыл.
«Расында, түнде бір сағат бар. Бір мұсылман пенде Аллаһ Тағаладан дүние не Ақырет ісінің жақсылығын тілеп, дұғасы сол сағатқа сай келсе, Аллаһ Тағала тілегін береді. Ол сағат әр түнде болады.» (Мүслим, Ахмад)
8. Ауру адамға барып көңілін сұрағанда
Ауру адамға барып көңілін сұрағанда немесе мәйітті зиярат еткенде.
«Сендер ауру кісінің қасында немесе жаназада болсаңдар, тек жақсылықты айтыңдар! Себебі, періштелер сендер-дің айтқандарыңа: «Әмин!» — деп тұрады». (Мүслим).
9. Азан мен қаматтың арасында.
«Азан мен қаматтың арасындағы дұға қайтарылмайды.» (Әт-Термизи)
10. Сәждеде жатқанда дұға қабыл.
«Пенденің Раббысына ең жақын бола-тын мезеті – сәждеде. Ендеше сәждені дұғамен көбейтіңдер!» (Мүслим).
11. Шын тілегенде дұға қабыл.
«(Адамдардың) жүрегі ыдыс сияқты. Оның бірі екіншіден кеңірек болады. Ей, адамдар, егер сендер Аллаһ Тағаладан тілесеңдер шындап сұраңдар! Себебі, Аллаһ Тағала пенденің енжар, беріле сұрамаған тілегін қабыл етпейді.» (Әт-Термизи, Ахмад).
12. Аллаһ Тағалаға мақтау айтып, ұлықтап әрі Пайғамбарымыз Мұхаммедке, салла Аллаһу алайһи уа сәлләм, салауат айтқанда.
13. Жаңбыр жауғанда
«Дұғаларыңның қабыл болуын: әскер дұшпанмен бетпе-бет тұрғанда, намаз-ға қамат айтылғанда және жаңбыр жауғанда тілеңдер!» (Әш-Шафиғи, Әл-Байһақи).
14. Әтеш шақырғанда.
«Әтеш шақырғанын естісеңдер, Аллаһ Тағаланың кеңшілігін тілеңдер! Себебі, ол періштені көрді (яғни, періштені көрсе – шақырады). Егер есектің ақырғанын естісеңдер, шай-танның азғыруынан Аллаһ Тағаладан пана тілеңдер! Себебі, ол шайтанды көрді (яғни, шайтанды көргенде ақыра-ды).»(Мүслим).
15. Рамазан айында.
16. Қадір түні.
17. Құран оқылғанда.
Аллаһ Тағала айтты: «Мен жындар мен адамдарды тек Өзіме құлшылық қылулары үшін ғана жараттым» («Зәриат» сүресі, 56 аят). Осы аятта айтылғандай мұсылман бүкіл өмірін құлшылықпен өткізуі тиіс. Өйткені, Аллаһ Тағаланың әміріне бағыну – адамзаттың саналы тіршілігінің мазмұны. Мұсылман жалғыз Аллаһ Тағалаға сәжде қылады. Себебі, бұл хақиқи ғибадат белгісі. Дұғасында жалғыз Аллаһ Тағаланы зікір етіп, бір Аллаһ Тағаладан тілейді. Бұл – нағыз имандылық.
18. Аср (екінті) намазынанкүнбатқанадейін.
Абдуллаһ ибн Салама (Аллаһ одан разы болсын) баяндайтын: "Мен Пайғамбарымызға (ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сауабы болсын) "Біздің кітабымызда (яғни, Тəуратта ол - əуелде Яһуди дінінде болған, кейін исламды қабылдаған) жұма күні бір сағат бар екені айтылған. Иманда пенде намаз оқып, бір нəрсе сұраған кезде солсағатқа тап келсе, Аллаһ Тағала оның қажетін орындайды",-деген едім. Пайғамбарымыз (ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сауабы болсын) қолымен "бір сағаттан да азырақ" деп көрсетті. Сол кезде мен : "Иə, сіз дұрыс айтасыз, иə, Аллаһтың елшісі, бір сағаттан да азырақ. Кейін Тəуратта айтылған сол қай сəт деп сұрадым. Пайғамбарымыз (ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сауабы болсын) : "Күннің күндізгі уақытының ең соңғы мерзімі" -деді. Сол кезде мен: "Ол намаздың уақытысы емес қой" –дедім. "Иə,-деді ол –егер иман келтірген құл намаз оқып болғаннан кейін , намаз үшін отырса (ол кісі намаздың уақытын күтіп), ол намаз халінде болып есептеледі"-деді.
19. Арафа күні – Құрбан айттың алдындағы бір күн.
Бұл күні көп адамның дұғалары қабыл болады, көп нəрселер кешіріледі жəне Аллаһ Тағала көптеген адамды тозақтан босатады. Айша (Аллаһ одан разы болсын) айтқан екен: "" Пайғамбарымыз (ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сауабы болсын) былай деді: "Аллаһ Тағаланың Арафа күніндегідей, тозақтан құлдарын көп босататын ешбір күн жоқ. Аллаһ төмен түседі жəне періштелеріне құлдарын мақтан тұтады..." Муслим келтірген. Пайғамбарымыз (ол кісіге Аллаһтың игілігі мен сауабы болсын) айтты: "Ең жақсы дұға Арафа күні жасалған дұға. Мен жəне маған дейінгі пайғамбарлар айтқан сөздердің ең жақсысы : "Лəə илəəһа иллəллаһу уахдаһу лəə шарика лəһ лəһуль-мульку уа лəһуль-хамду уаһууа ғалəə кулли шайин қадир". Тирмизи келтірген Аль-Албаний хадисті хасан деген. Аудармасы:"Аллаһтан басқа ешбір Тəңір жоқ. Ол Жалғыз. Оның серігі жоқ. Барша билік жəне барлық мақтау Оған тəн. Əрі Оның күш-құдіреті барлық нəрсеге толық жетеді".