Сунниттер мен шииттер жайлы толық ақпарат берсеңіз.
Нұржан
Сүннет – араб тілінде «тура, дұрыс жол, үлгі алатын іс-әрекет» деген мағынаға ие. Туатын қорытынды: сүннет – Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың айтқан сөздері (хадистері) бүкіл өмір салтын қамтитын іс-әрекеттерінің жиынтығы. Сүннетті ұстану – Хазіреті Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың жүрген жолын ұстанғандықты білдіреді. Исламның барлық ағымдары суннаны Аллаһ Тағаланың қандай пікірде болатынынан, қандай мінез көрсететінінен хабардар ететін Құраннан кейінгі ұғым ретінде құрмет тұтады. Сунна жолымен жүру – мұсылман ғұмырының бар мәні мен мазмұны. Суннаны үйрену – мүминдердің білім алуының басты құрамдас буыны. Суннаны білу – факих беделін, оның имам болуға деген құқығын танудың ең басты белгілерінің бірі.
«Шиа» сөзінің араб тілінен аударғанда «топ», «партия», «жақтаушылар», «көмекшілер» деген мағынаны білдіреді. Исламдағы шииттік бағыт Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың жалғыз мирасқоры, мұсылман уммасын басқаруға лайықты имам ретінде төртінші «тақуа халиф» Әли (Али) мен оның ұрпақтарын ғана мойындайтын мұсылмандардың басын біріктіреді.
Шииттер (аш-шиа-жақтаушылар, «партия») сөздерін Әли ибн Әбу Тәліп пен оның мұрагерін Мұхаммедтің (с.ғ.с.) бірден бір заңды мұрагерлері деп санайды. Шииттер әлемдегі мұсылмандардың 10 пайызға жуығын құрайды. Исламның бұл бағытын Иран мұсылмандарының түгелге жуығы, Ирак мүминдерінің жартысынан көбі, Әзірбайжан, Ливан, Иемен, Бахрейн мұсылмандарының елеулі бөлігі ұстанады. Қазақстанда шииттік бағытты ұстанатындар Әзірбайжан ұлты өкілдерінің өте аз бөлігі.
Шииттерден сунниттердің айырмашылығы
1. Сунниттер Алла мен адам арасында Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардан соң елшілік етуші жан жоқ деген идеяны жоққа шығарады.
2. Сунниттер Алидың «құдайи» табиғатын қабыл алмайды және оның ұрпақтарының имаматқа (мемлекет басқаруға) толық мұрагер екендігін мақұлдамайды.
3. Суннизмнің аясында ерекше секталар пайда бола қойған жоқ.
4. Суннизм бастапқыда шииттік исламға қарсылық ретінде қабылданатын.