Ассалаумағалейкум Имам ағалар! Мен кеше 20км (километр) жердегі ауылға сапармен барған едім. Аяғымда мәсі. Барған үйде бір күн қонақ болдым. Сонда дәрет алу қиыншылық тудырды. Таң намазына күн шығуға жарты сағат қалғанда тұрдым. Дала өте суық. Дәретті бір реттен тез алдым, бірақ аяққа мәсих тарта салдым. Сөйтіп таң намазын өтедім. Бұл қалай болар екен? Осыны айтып берсеңіздер?

Уағалейкумуссалам, Жеңіс! Егер киген мәсіңізді түнде шешпеген болсаңыз және мәсіңізге масих тарту мерзімі (тұрғын адамға – бір күн, бір түн, яғни 24 сағат. Мәсіге масих тартудың уақыты – дәрет алып мәсіні киген уақыттан емес, мәсіні кигеннен кейін алғаш рет дәрет бұзылып мәсіге мәсіх тартқан сәттен басталады.) өтпеген болса, онда мәсіге масих тарқан болсаңыз дұрыс болған. Ал егер мәсісіз аяққа мәсі тарқан болсаңыз, онда ол ісіңіз дұрыс емес. Себебі қасиетті Құран Кәрімде:«Ей, иман еткендер! Намазға тұрарда жүздеріңді және қолдарыңцы шынтаққа дейін жуындар. Бастарыңа мәсіх тартып, аяқтарыңды екі тобығына дейін жуыңдар» (Майда 5/6) делінген.

Уағалейкумуссалам, Жеңіс! Егер киген мәсіңізді түнде шешпеген болсаңыз және мәсіңізге масих тарту мерзімі (тұрғын адамға – бір күн, бір түн, яғни 24 сағат. Мәсіге масих тартудың уақыты – дәрет алып мәсіні киген уақыттан емес, мәсіні кигеннен кейін алғаш рет дәрет бұзылып мәсіге мәсіх тартқан сәттен басталады.) өтпеген болса, онда мәсіге масих тарқан болсаңыз дұрыс болған. Ал егер мәсісіз аяққа мәсі тарқан болсаңыз, онда ол ісіңіз дұрыс емес. Себебі қасиетті Құран Кәрімде:«Ей, иман еткендер! Намазға тұрарда жүздеріңді және қолдарыңцы шынтаққа дейін жуындар. Бастарыңа мәсіх тартып, аяқтарыңды екі тобығына дейін жуыңдар» (Майда 5/6) делінген.

Ассаламуалейкум уа рахматуллахи уа баракатуху! Құрметті имам, Берікбай Сағындықұлы атты профессор ағамыздың Ғаламның ғажайып сырлары атты кітабы туралы көзқарасыңызды білсем деп едім, оқуға бола ма?

Еркін

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһу, құрметті Еркін! Кешіріңіз, кітаптарға діни сараптау және ғылыми талдау жасау біздің құзыретімізге жатпайды. 

Ассалаумағалейкум аса қадірменді Имам көкелер! Менің сұрағым: Ғұсылға байланысты. Ғұсыл алу кезінде әурет жерлер жабық тұру керек пе? Жалпы ғұсыл алу жайында терең мағлұмат берулеріңізді сұраймын. Алла разы болсын!

Жеңіс

Уағалейкумуссалам, Жеңіс! «Ғұсыл» (араб тілінде) – жуыну, шомылу деген мағынаны берсе, шариғат терминінде бүкіл дененің арнайы түрде толық жуылуын білдіреді.

Ғұсыл алынатын жағдайлар

1.  Жүнүп болу: Жыныстық  қатынас,  ихтилам (ұйқыда мәнидің сыртқа шығуы) немесе соған ұқсас жағдайлар арқылы мәнидің сыртқа шығуы. Есінен танған, мастығынан айыққан, ұйқысынан тұрған адам бойынан бөлінген ылғал бір нәрсе көрсе, ғұсыл алғаны абзал. Ерлі-зайыптылар арасындағы жыныстық қатынаста мәни шықпаса да ғұсыл қажет. Пайғамбарымыз осылай ескерткен. Аллаһ Елшісі былай дейді: «Мәзиде – дәрет, мәниде – ғұсыл бар». Яғни, құмарлық сезімсіз ақса да ғұсыл қажет. Әбу Ханифа  мен  Имам Мұхаммедтің көзқарасы осындай.

2.  Хайыз және нифас: Әйел затының хайыз бен нифас кезеңі аяқталғанда ғұсыл алуы – парыз. Құранда былай дейді: «(Мұхаммед) олар сенен етеккір жайында  сұрайды.  Оларға:  Ол  жиіркенішті  нәрсе, етеккір кезінде әйелдерден аулақ болыңдар. Оларға тазарғанға дейін жақындаспаңдар. Қашан толық тазарса, Аллаһтың өздеріңе бұйырған жерінен оларға жақындасыңдар де». Пайғамбарымыз Әбу Хубайш қызы Фатимаға былай дейді: «Хайыз қаны аққанда намаз оқуды доғар. Тоқтағанда ғұсыл алып оқы».

3.  Мәйітке (өлікке ғұсыл): Яғни, шейіттен басқа барлық  мәйітке ғұсыл құю – мұсылмандарға кифая парыз.

4.  Жаңа мұсылман болған адамға ғұсыл алу – парыз.  Қайс ибн Асым мұсылман  болуға келгенде, Пайғамбарымыз оған ғұсыл алуды әмір етеді.

Сүннет және мәндүп (амал етсе де, етпесе де болады) ғұсыл

1. Айт намазы мен жұма намазынан бұрын. Пайғамбарымыз хадисте: «Жұма намазға келетін адам ғұсыл алсын», – дейді. Пайғамбарымыздың жұма күні ғұсыл  еттірудегі мақсаты – адамның тер мен кірден арылып,  таза  болуын  қалауы.  Басқа  хадистерінде Пайғамбарымыз жұма күні ғұсыл етіп, жақсы, таза киім киюді және әтір (спиртсіз) сеуіп, тістерін тазалап келуін насихаттайды.

2.  Қажылық немесе умра үшін ихрамға кіргенде;

3.  Арафат күні Арафатқа тұрарда;

4.  Күн мен ай тұтылғанда оқылатын намаз бен жауын тілеу намазы үшін ғұсыл ету – мәндүп.

5.  Мүбәрак түндерде, ақыл-есі орнына келгенде, өлікті жуған және қан алдырған адамның жуынуы – мәндүп.

6.  Үзір қанынан айыққан әйелдің жуынуы;

7.  Сапардан оралған, жаңа киім киген адамның жуынуы;

8.  Күнәға тәубе ету үшін жуыну;

Ғұсыл парыздары

Құранда ғұсылдың парыз болуы айтылады: «Егер жүніп   болсаңдар,   толық  тазаланыңдар».  Бұл аяттағы  «тазаланыңдар» сөзі, дененің жуылуының парыз  екендігін  көрсетеді.  Басқа  бір  аятта  былайша берілген: «Тазаланбастан, жүніп күйінде намаз оқымаңдар». Пайғамбарымыздың қалай ғұсыл алатынын Хазіреті Айша жеткізеді: «Аллаһ Елшісі жүніп болған кезде, алдымен қолдарын жуумен бастайтын. Сосын оң қолымен сол қолына су төгіп, ұятты жерлерін жуып, артынан дәрет алатын. Одан кейін су алып, саусақтарымен шаштарының түбіне дейін сулайтын. Сосын басына үш рет су құйып, одан кейін денесіне су құятын. Ең соңынан аяқтарын жуатын».

Ханафи мәзһабы бойынша ғұсылдың парызы – үшеу

 1.  Ауызды сумен шаю (мадмада). Ауызды сумен шайғанда, тамаққа дейін апарған абзал;

2.  Мұрынға     (кеңсірікке     дейін)     су     тарту (Истиншақ);

3.  Тұтастай тұла бойын сумен жуу. Яғни, шаш пен сақалдың түбіне, құлақ пен кіндіктің ойығына түгелдей су тиюі тиіс. Пайғамбарымыз былай дейді: «Әрбір шаштың түбінде  жүніптік  бар. Сондықтан  шаштарыңды жуыңдар. Денені де жақсылап тазалаңдар».

Ислам дінінде тазалыққа қандай маңыз берілсе, жеңілдікке де соншалық маңыз берілген. Сол себепті ханафи мәзһабында, қиындық келтіретін жағдайда ғұсыл құйынатын әйелдердің өрген шаштарын ашып жуғаны қажет емес. Тек қана өрілген ұзын шаштардың түбіне су барса, жетіп жатыр. Бұған Умми Сәламаның мына хадисі дәлел: «Пайғамбарым! Менің шаштарым өрулі. Жүніптік немесе хайыз үшін ғұсыл алғанда шашымды тарқатайын ба»? «Жоқ, басыңа үш рет су құйсаң жеткілікті. Сосын үстіңе су құйып, жуынарсың». Хазіреті Айша былай дейді: «Біз өрілген шаштары- мызды жаймай-ақ жуынатынбыз». Кейде адам асығыстықтан денесінің кейбір мүшесін жууды ұмытып кетіп, кейіннен есіне түссе, қайта ғұсыл алудың қажеті  жоқ. Тек қана сол жерді жуса, жетіп жатыр. Бірақ парыз намазын оқып қойған болса, қайта оқуы керек. Ғұсыл  алған  адамның  егер  тісі  алтын,  күміс секілді нәрселермен қапталған, ойықтары толтырылған болса, ғұсылға  кедергі етпейді. Өйткені, бұл жараға таңған орауыш секілді. Орағыштың бетіне мәсіх тарту қандай болса, бұл да сондай.  Ханафилардың атақты ғұламаларынан Кәсанидің «қапталған тіс – тістің рөлін атқарады» деген фәтуасы бар. Жүніп адам ғұсыл алу ниетімен аузы мен мұрнын сумен шайқап, одан кейін көлге, өзенге, хауызға сүңгісе немесе – жауын астында тұрып, барлық денесіне су тисе, ғұсыл алған болып саналады. Жүніп мұсылман тәндік тұрғысынан лас саналмай- ды. Мұндай жағдайда дәрет алып, тым болмаса қолы мен аузын сумен шайып тамақ жей алады. Басқа істерін де жасай алады. Жүніп – рухани ластық. Ондай адаммен амандасуға да, әңгімелесуге де болады. Хазіреті Хузәйфә сахаба былай дейді: «Аллаһ Елшісі сахабаларымен кездескенде қол алып амандасатын. Жақсы тілек, бата беретін. Бір күні таңғы уақытта Аллаһ Елшісін көрдім. Бірақ көрмей қалған адамдай бұрылдым да, басқа жаққа қарай кетіп қалдым. Кейіннен сәске кезінде қайтадан алдына бардым. Сонда Аллаһ Елшісі (с.а.у.) маған қарап: «Мен сені көрген едім, бірақ сен дереу бұрылып кетіп қалдың. Неліктен бұлай жасадың?», – деп сұрады. «Пайғамбарым, мен ол кезде жүніп едім. Менімен қол  алысып амандасуыңнан қорқып, бұрылып кетіп қалдым», –  дедім. Аллаһ Елшісі сонда: «Мұсылман ешқашан лас болмайды» деп жауап қатты». Ғұсыл құйынған адамның дәреті де болады. Яғни, жекелей дәрет алудың қажеті жоқ. Өйткені, ғұсыл алған адам барлық мүшесін жуады. Дәреттің парыздары да соның ішіне кірмейтін бе еді?! Бұған байланысты Хазіреті Айша айтады: «Аллаһ Елшісі (с.а.у.) ғұсыл құйынып, таң намазының сүннеті мен парызын оқитын. Оның ғұсылдан кейін дәрет алғаны есімде жоқ».

Ғұсыл алудың тәртібі

1.  Алдымен «Бисмиллаһ» деп бастау;

2.  Ниет ету (Шафиғилерде ниет ету парыз);

3.  Әурет (ұятты) жерлерді жуу. Денеде лас жерлері болса тазалау;

4.  Дәрет алу;

5.  Үш рет басын, үш рет оң иыққа және үш рет сол иыққа су төгу. Әрбір құйылған суды дененің барлық жеріне жеткізу;

6.  Ғұсыл алғанда сөйлемеу;

7.  Ғұсыл құйынып жатқанда құбыла жаққа тура да, теріс те қарап тұрмау. Яғни, жанымен тұру. Әурет жері жабық тұрса қарауға болады;

8.  Жалғыз өзі болса да, әурет жерін жабу. Монша, көл, т.б. адамдар арасында әурет жері ашық күйде жуыну – харам. Бір адамның көпшілік арасында тұрып, жуынғанын байқаған Аллаһ Елшісі қатты қамығып былай дейді: «Күмәнсіз, Аллаһ Тағала ұят иесі және күнәлар мен кемшіліктерді жауып, жасырушы. Сол себепті, ұятты болуды және әурет жерлерін жабуларын жақсы көреді. Ендеше,  бір  адам  ғұсыл  құйғанда  әурет  жерлерін жапсын». Ислам діні адам денсаулығына қатты мән берген. Сол  себепті, бір адам су ысытуға мүмкіндігі болма- са, суық сумен жуыну ауруға себеп туғызса, мұндай жағдайда мүмкіндік туғанға дейін тәйәммүм соғып намаз оқиды. Өйткені, «Дінде зорлық жоқ». Бірде Амр ибн Ас бір сапарында жүніп болып қалып, ауа-райы қатты суық болған соң, жуынбай тек қана тәйәммүм алып намаз оқиды. Осы мәселе Пайғамбарымызға айтылғанда, ләм- мим демеді. Жалғыз қалған адамның әурет жерлері ашық болуы харам болмаса да, жабық болуы Ислам әдебіне жатады. Өйткені, Пайғамбарымыздан бір сахаба «Біріміз жалғыз қалғанда қалай болады?», – деп сұрағанда: «Аллаһтан ұялу – адамдардан ұялғаннан әлдеқайда жоғары», – деп жауап қатады.

9.  Ғұсыл құйғанда суды ысырап етпеу;

10. Ғұсылдан  кейін  сүлгімен  сүртіну.  Пайғамбарымыздың зайыбы Мәймунәнің бір риуаятында Пайғамбарымыздың бірде сүлгімен сүртінгені жайлы айтылады;

Дүниеде қанша Пайғамбарлар болған?

Дархан

Құрметті Дархан!
Аллаһ Тағала адамдарға тура жолды көрсету үшін көптеген Пайғамбар жіберді. Олардың алғашқысы Хазіреті Адам (а.с.) болса, соңғысы Хазіреті Мұхаммед (с.а.у.) екені әмбеге аян. Құранда тек 25 пайғамбардың есімі ғана аталады. Олардан өзге пайғамбарлардың саны жайында мәлімет жоқ, тек хадисте - 124 мың, екінші бір риуаятта - 224 мың пайғамбардың адамзатқа келіп кеткендігі айтылады.
Әрине, Пайғамбарлардың қанша болғандығын білудің тікелей иманға тигізер пайдасы да зияны да жоқ. Сондықтан мәселені имани тұрғыдан таразылағанда, ең бастысы – «жер бетіне хақ дінді үйрету үшін жіберілген күллі пайғамбарларға иман еттім» деген пікірді ұстану болмақ. Немесе, сол мазмұндағы «Хазіреті Адамнан (а.с.), Хазіреті Мұхаммед (с.а.у.) пайғамбарға дейін келіп - кеткен барлық Пайғамбарларға иман еттім» деген пайым – сенім тұрғысынан ең абзал ұстаным.

Ассалямуалейкум уа рахматуллахи уа баракатух! ИншаАллах мен жақында босанамын. Қандай ат қоятынымызды шешкен жоқпыз. Атын уйге келген соң қояды. Перзентханада әкеміз болмайтындықтан баламның қулағына азан мен қаматты өзім оқи берсем болады ма? Тезірек жауабын берсеңіздер?! Аллах разы болсын!

Алуа

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһу, Алуа! Егер перзентханада ер адам болмаса, онда нәрестенің атын кез келген мұсылман әйел не болмаса азан мен қамат айта алатын жас бала қойса да болады. Жалпы, сәбидің бірінші күні немесе ең кеш жетінші күні оң құлағына азан шақырып, сол құлағына қамат айтып ат қойылады. Ибн Аббастың (р.ғ.) риуаят етуi бойынша Алла елшiсi (с.ғ.с.) немересi Хасан дүниеге келгенде, оның оң құлағына азан, сол құлағына қамат оқыған (Тирмизи, Әдаһи, 15).

Ассалаумағалейкум Имам ағалар! Сіздерден сұрарым: Мен қазір мектепте мұғаліммін. Мамандығым: информатик(яғни
компьютер маманы). Мен дінтану мамандығы қатты қызықтырады. Жалпы дін
жолында жүру, имамдар мен дінтанушылармен, алымдармен жұмыс жасағанды,
сұхбаттасқанды өте жақсы көремін. Осы ойымды іске асыру үшін қалай
істесем болады. Осыған ақыл қосыңыздаршы. Сырттай дінтануды оқып алсам
бола ма? Бұған көп ілім керек еңбек керек екенін жақсы білемін. Мен
барлығына дайынмын. Басқа ештеңе қызықтырмайды. Өмірімді осы дінге
арнасам арманым жоқ.

Уағалейкумуссалам, Жеңіс! Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) хадис шәріпінде: «Ғалым бол, я болмаса ғылым үйренуші бол, я болмаса ғалымдарды тыңдаушы бол, я болмаса ғалымдарды жақсы көруші бол, бірақ бесіншісі болма халек боласың» - деп ескерткен. Демек, сіздің имамдар мен дінтанушылармен, алымдармен сұхбаттасқанды жақсы көргенің өте орынды. Бүгінде еліміздің көптеген жоғары оқу орындарында сырттай дінтану мамандығын алу мүмкіндігі бар. Солардың бірінен білім алуыңызға болады.

Аллаһ Тағала қасиетті Құран Кәрімде: «Мен жындар мен адамзатты, тек Өзіме құлшылық етулері үшін ғана жараттым». (Зәрият сүресі, 56)– деп бұйырды. Демек, біз босқа жаратылмадық. Жаратылуымыздың мақсаты – Аллаһқа құлшылық ету. Абдулла ибн Омар (р.ғ.) жеткізген хадис шәріпте, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бақыт дегеніміз ұзын өмір, сол өмірін Аллаһ Тағалаға құлшылық етуге арнау» - деп өсиет еткен.

Ассалаумағалейкум имам ағалар! Алла разы болсын Сіздерге! Сіздерден өтініш. Намаздың дұғаларын, Құранның дұғаларын кирилше тажуидпен жазып жібересіздер ме? Көптеу болса тіптен жақсы.

Жеңіс

Уағалейкумуссалам Жеңіс!

Намаздың ішіндегі Дұғалар

«Субханәкә Аллаһумма уа бихамдика уә тәбәрәкә-смука уә тә'ала жәддукә уә лә иләһә ғайрук»

Мағынасы: Уа, Аллаһым! Сені тәсбих етіп (күллі жаратылыс пен нұқсан атаулыдан) пәктеймін. Саған «хамд» айтып, мадақтаймын. Сенің қасиетті есімің аса мүбәрак. Және де сенің ұлылығың аса жоғары. Сенен басқа ешбір Құдай жоқ.

«Әт-тахияту лилләһи уас-салауаату уа-таййбәәт, әс-сәләәму ’аләйка әйюһән-нәбию уә рахмәтуллааһи уә бәракәтуһ, әс-сәләму ’аләйнә уа ’алә ’ибәдилләһис-саалихиин, әшһаду әл-ләә иләһә иллАллаһ уә әшһәду әннә Мухаммәдән ’абдуһу уә расуулуһ».

Мағынасы: Барлық дұғалар, мадақтар, тәндік, дүниелік ғибадаттар Аллаһқа лайық. Уа, Пайғамбар! Саған сәлем. Әрі саған Аллаһтың рақымы мен берекеті жаусын! (Уа, Раббымыз!) Сәлем бізге және Аллаһтың салиқалы құлдарына болсын. Мен Аллаһтан өзге ешқандай құдай жоқ екеніне, хазіреті Мұхаммед Аллаһтың құлы әрі пайғамбары екеніне куәлік етемін.

«Аллаһумма салли ‘алә Мухаммәдин уа ‘алә әәли Мухаммәд, кәмәә саллайтә ‘алә Ибраһимә уа ‘алә әәли Ибраһим, иннәкә хамидум мәжиид»

Мағынасы: Аллаһым! Ибраһимге және Ибраһимнің жанұясына салауат еткенің сияқты, хазірет Мұхаммедке және оның жанұясына салауат ет. Расында, Сен – барлық жағынан мақтауға лайықсың әрі даңқың ұлы.

«Аллаһума бәрик ‘алә Мухаммадин уа ‘алә әәли Мухаммад, кәмә бәәрактә ‘алә Ибраһима уа ‘алә әәли Ибраһим, иннәкә хамидум мәжид»

Мағынасы: Аллаһым! Ибраһимге және Ибраһимнің жанұясына берекет бергенің сияқты, хазірет Мұхаммедке және оның жанұясына да берекет бер. Расында, Сен – барлық жағынан мақтауға лайықсың әрі даңқың ұлы. Хазіреті Мұхаммедтің Аллаһтың құлы әрі пайғамбары екеніне куәлік етемін.

«Раббәнәә әәтинә фид-дүния хасанатән, уа фил-аахирати хасанатән, уа қинәә ‘азәбән-нәр»

Мағынасы: Я, Раббымыз! Бізге бұл дүниеде де жақсылық бер, ақыретте де жақсылық бер және бізді тозақ азабынан сақта!

«Аллаһумма инәә нәстә’иинукә уә нәстағфирукә уә нәстәһдик, уә ну’мину бикә уә нәтуубу иләйкә уә нәтәуәккәлу ’аләйкә уә нусни ’аләйкәл-хайрә күлләһу нәшкурукә уә ләә нәкфурук, уә нахла’у уә нәтруку мән иәфжурук. Аллаһумма иййәәкә нә’буду уә ләкә нусалли уә нәсжуду уә иләйкә нәс’а уа нахфид, наржу рахмәтәкә уа нахшә ’азаабәкә иннә ’азаабәкә бил куффари мулхиқ».

Мағынасы: Аллаһым, біз күмәнсіз Сенен жәрдем және кешірім тілеп, тура жол, һидаят сұраймыз. Саған иман етіп, күнәларымыз үшін тәубе етіп, Өзіңе арқа сүйейміз. Сені барлық жақсылықтармен мадақтап, зікір етеміз. Бізге берген ырыс-берекеңе шүкір етеміз. Сені теріске шығармаймыз. Саған қарсы келгендерді теріске шығарып, олармен мүлдем байланысымызды үземіз.
Аллаһым! Біз тек Саған ғана құлшылық етіп, сен үшін намаз оқып, саған сәжде етеміз. Саған лайық құл болып, сенің разылығыңды алу үшін жігерленіп, қайраттанып алға ұмтыламыз. Рақымдылығыңнан үміттеніп, азабыңнан қорқамыз. Күмәнсіз, азабың кәпірлерді қамтиды.

Намаздан кейінгі Дұғалар

«Аллаһумма әнтәс-сәләәму уә минкәс-сәләәм, тәбәәрактә иәә зәл-жәләәли уәл-икраам» Мағынасы: Аллаһым! Сен сәлемсің. Сәлем сенен. Сен күллі нұқсандық атаулыдан пәксің. Дүние мен ақырет сәлеметі мен бейбітшілігі сенің көмегіңмен ғана болады. Нағыз қасиетті – Сенсің. Уа, құдірет пен жомарт иесі Раббым.

Пайғамбарымыздың (саллаллаһу аләйһи уәсәлләм) Муазға әр намаздың соңында оқы деп өсиет еткен дұғасы: «Аллаһумма, а’инни ‘алә зикрикә уә шукрика уә хусни ‘ибәдатик» Мағынасы: Уа, Аллаһ тағала! Сені әрдайым еске алуымды, Саған шүкіршілік етіп, Өзіңнің талабыңа сай құлшылық етуімді нәсіп ете гөр!

Құран оқудан кейінгі Дұғалар

«Раббана атина фиддуня хасанатан уа фил ахирати хасанатан уа қина ғазабаннар»

Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бұл дүниенің жақсылығы мен ахыреттің жақсылығын бере гөр, тозақ отынан сақтай гөр!

«Раббанәғфирли уәлиуәлидәййә уә лилмуминиинә иаума иақумул-хисәәб» Мағынасы: Уа, Аллаһым! мені, әке-шешемді және мұсылмандарды қиямет күні кешіріміңе бөлей гөр!

«Аллаһумма уаффиқнә ила мә тухиббу уа тәрда» Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бізге өзің жақсы көретін және разы болатын істерді нәсіп ете гөр!

«Аллаһуммәғфир уархам уа аңтә хайруррахимин»

Мағынасы: Уа, Аллаһым! Күнәмды кешір, рахымыңа бөле, әлбетте Сен ең ұлы рахым иесісің!

Саматсыздар ма, таң намазы қай уақытқа дейін оқылып біту керек және намазды мәсісіз оқуға бола ма, мәсімен тек таң намазын ғана оқуға бола ма?

Гулжаухар

Уағалейкумуссалам, құрметті Гулжаухар!

«Салатул фәжр» - таң намазының уақытының ең соңғы кезі, күн шеңберінің жоғарғы қыры жер бетіне көрінетінге дейінгі мезгіл. Міне, осы аралық Таң намазының негізгі мезгілі. Бұған дәлел, хадисте келгеніндей: «Жәбірейіл (а.с.) Расулұллаға (с.ғ.с.) имамдық жасаған кезінде, таң намазын бірінші күні субх садық шағында, ал екінші күні аспан сарғылтым түс алып, күн шығарға таяп қалған шақта оқыған.»

Намазды мәсісіз немесе шұлықсыз жалаң аяқ оқу мәселесіне келсек, әйел затының аяқтары әурет болғандықтан жалаң аяқ намаз оқи алмайды. Әйел затының аяқтары намазда әурет емес деген ғалымдар бар болса да, бұл ғалымдар да намазда жабуы сүннет, ашуы мәкрух деді (С.Әбәдий). Әйел затының аяқтарының ашық болуына қатысты екі үкім бар. Бірінші үкімі бойынша мәкрух, екінші үкімі бойынша намаз бұзылады. Әйел заты (мәсімен) шұлықпен немесе аяқтарын жабатындай ұзын юбка, көйлек киіп намаз оқу керек! (Мәзаһиби Әрба’а). Сондай-ақ, еркектердің де жалаң аяқтарымен намазға тұрулары мәкрух. Алланың елшісінің (с.ғ.с.): «Яһудилерге ұқсамау үшін намаздарды аяқ киіммен оқыңдар!» деген хадис шәрифі жалаң аяқ намаз оқудың мәкрух екенін көрсетуде (С.Әбәдийа). Қорыта айтқанда, әрбір намазхан ер мен әйелдің мәсі немесе шұлық киіп намазға тұрғаны дұрыс.

Мәсіге мәсіх тарту мерзіміне келсек, тұрғын адамға – бір күн, бір түн, яғни 24 сағат, ал жолаушы адамға – үш күн, үш түн. Мәсіге мәсіх тартудың уақыты – дәрет алып мәсіні киген уақыттан емес, мәсіні кигеннен кейін алғаш рет дәрет бұзылыпмәсіге мәсіх тартқан сәттен басталады. Демек, таң намазына алған дәретіңіздің кезінде киген мәсіңізді дәрет бұзылмай, яғни, мәсіге мәсіх тарту мерзімі басталмай тұрып шешкеніңіз, дәретіңізді бұзбайды.