Ассаламуғалейкум! Тасбих намазының қалай оқылатынын және қандай дұғалар айтылатынын рет ретімен айтып бересіз бе?

Гулсара

Уағалекумуссалам, Гулсара! Тәсбих намазы: Тәсбих намазының сауабы көп. Бұл намазды әрқашан оқуға болады. Аптасына бір рет немесе айына бір рет, тым болмаса өмірінде бір рет оқу керек. Тәсбих намазы–төрт рәкат. Әрбір рәкатта «Фатиха» мен бір сүре оқылады. Бір немесе екі сәлеммен аяқталады. Осы намазда үш жүз рет: «Субхан-Аллаһи уәл-хамду лилләһи уә ләә иләһә иллал-лаһу уаллаһу әкбар» тәсбихы оқылады. Яғни, әрбір рәкатта жетпіс бес рет тәсбих оқылады. Ниет етіп, қол байланып, субханакадан кейін он бес рет осы «тәсбих» оқылады. Содан кейін Ә’узу-бисмиллаһ, «Фатиха» және бір сүре оқылып, қайтадан осы «тәсбих» он рет оқылады. Содан кейін рүкүғке барады. Үш рет рүкүғ тәсбихі айтылған соң, сол жерде он рет тағы да осы «тәсбих» оқылады». Содан кейін қиямға барған кезде сол жерде он рет оқылады. Одан кейін сәждеге барады. Сәжде тәсбихы айтылысымен артынша он рет «тәсбих» оқылады. Сәждеден тәкбір айтып тұрады да, екі сәжде арасында тағы да он рет осы «тәсбих» оқылады. Қайта тәкбір айтып, сәждеге барып, сәжде тәсбихін айтқан соң, он рет осы «тәсбих» оқылады. Сонымен бәрі қосылып, жетпіс беске жетеді. Осыдан кейін екінші рәкатқа тұрады да, сол рәкатты дәл осылай оқып отырады. Отырыста «әт-тахият» пен «салауат» оқылады. Осымен «тәсбих» жүз елуге жетеді. Осыдан кейін сәлем беріп яки сәлем бермей үшінші рәкатқа бастайды. Осы соңғы екі рәкат дәл алдыңғыдай оқылады. Осылайша үш жүз «тәсбих» оқылады. Пайғамбарымыз (с.а.у.) немере ағасы Аббасқа тәсбих намазын үйретіп жатып, осы намазды оқыған жанның құм үйіндісіндей күнәлары болса да, Аллаһ сөзсіз кешіретінін айтады (Тирмизи, Уитир, 19). Тәсбих намазында жаңылысқан жағдайда, сәһу сәждесінде бұл тәсбихтар қайталанып оқылмайды. Бұл намазды оқыған адам тәсбихтарды ойымен санай алса, саусақтарымен санамайды.

Намаздың соңында, екі жаққа сәлем бергеннен кейін «Әстағфируллаh»3, «Аллаһуммә әнтәс-сәләм уа минкәс-сәләм, тәбарактә иә зәл-жәләли уәл-икрам» деп айтады. Одан кейін Аят-әл-курси оқылады және артынан 33 рет «Субханаллаh», 33 рет «Әлхамдулилләh», 33 рет «Аллаhу әкбәр», және 1 рет «Лә илаhә иллаллаһу уахдәhу лә шәрикә ләh ләhул-мулку уә ләhул-хамду уә hуә алә кулли шәйин қадир» деп айтылады.

Менің туған сіңлімнің жігіті намаз оқиды, өзі севердің жігіті, менің ішімде жай ғана күдік бар, намаз оқыған адамның бәріне сенуге болмайды, оның таза жолда жүргенін қалай білуге болады?

Алима

Құрметті Алима! Исламда күдік пен күмәннің кейбірі күнәға жатады. Сондықтан жағдайды анықтап, көз жеткізген дұрыс. Бірақ ол үшін өзіңіз діни сауатты болуыңыз керек немесе ресми дін мамандарымен (имамдармен, дінтанушылармен) кездестіріп, сұбаттастырса да болады.
Мәселен, сәләфиттер қазақтың салт-сана, дәстүрлерін «бидғат» («рұхсат етілмеген жаңалық») немесе «ширк» (Аллаға серік қосу) санай отырып түбегейлі жоққа шығарады. Бұл ретте олар қазақтардың ұлттық салт-сана, дәстүрлерінің пайда болуының тарихи себептерін түсінуге тырыспайды. Және олар бір мазхабты ұстануды міндетті деп санамайды, тіпті кейбірі басы бүтін қарсы шығады. Осы себепті де кеше ғана намаз үйренгеніне қарамастан қандай да бір «мазхабтың қажеті жоқ» деп негізсіз айғақтарға сүйеніп жүреді. Сондай-ақ, олар саудиялық шейхтердің өз азаматтары – саудиялықтар үшін шығарған пәтуаларын жиі қолданады. т.б.

Әссәләмуғәләйкүм! Менің Сіздерге мынадай сұрағым бар еді! Мен күндіз кешке дейін жұмыстамын! таңы 8-30 мен кешкі 7-00 аралығында! Бесін намазды үйде немесе мешітте оқуға мүмкіндігім бар! Алайда Екінті мен Ақшам намаздарын уйге барғанда қазаларын өтеп журмін! Осы орайда Екінті мен Ақшам намазын жұмыста орындықта отырып яғни жұмыс орнында оқуға болама! Себебі жұмыс орнының тарлығына байланысты жайнамаз тосеп оқи алмаймын! Алдын ала рахмет! Аллах разы болсын!

Серик

Уағалейкумуссалам Серик! Ғалымдарымыз "Намазды тәртібімен оқуға кедергі болатын жұмыста береке болмайды" дескен. Бірақ орналасқан жұмыс орныңыздың шынымен де намазды тұрып оқуға кедергі болса және басқа орынға (басқа кабинет, бөлме, каридор, аула секілді т.б.) тұрып оқудың жағдайы келмесе, орындықта отырып оқуыңызға да рұқсат. Алла біздерге ауырлық емес, жеңілдік қалайды. (Бақара – 185-аят.) Тек рукуға иілгеннен кейін, сәждеге көбірек иілесіз. (Хидая – 1/194 бет, «салатуль марыз») Бұл жайында ардақты Пайғамбарымыз (с.а.у) Ъимран ибн Хусайын деген сахабаға: «Намазды тұрып оқы. Тұрып оқи алмасаң отырып оқы. Отырып та оқи алмасаң бір жаныңа жатып оқы» (Әбу Дауід – 952; Тирмизи – 371.), – деп айтқан хадисі бар. Тағы бір хадисінде: «Мүмкін болса жерге маңдайынды қой. Оған шаман келмесе, қимылмен оқы. Бұл кезде сәждеге рукуғдан көбірек иіл!» (Әз-Зайлағи, Насбур риуая.), – деген.

Салеметсіз бе?! Құраннан кейін қандай дұғалар оқуға болатынын айтыңызшы?

Айгул

Уағалейкумуссалам, Айгүл! Құран оқылғаннан кейінгі игілікке тілеген дұғалардың баршасы да қабыл болады. Дұғалардың арапшасын оқу шарт емес, керісінше өз ана тіліңде тілеген дұға абзал.

Дұғалар: «Раббана атина фиддуня хасанатан уа фил ахирати хасанатан уа қина ғазабаннар» Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бұл дүниенің жақсылығы мен ахыреттің жақсылығын бере гөр, тозақ отынан сақтай гөр!

«Раббанәғфирли уәлиуәлидәййә уә лилмуминиинә иаума иақумул-хисәәб» Мағынасы: Уа, Аллаһым! мені, әке-шешемді және мұсылмандарды қиямет күні кешіріміңе бөлей гөр!

«Аллаһумма уаффиқнә ила мә тухиббу уа тәрда» Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бізге өзің жақсы көретін және разы болатын істерді нәсіп ете гөр!

«Аллаһуммәғфир уархам уа аңтә хайрурраахимиин» Мағынасы: Уа, Аллаһым! Күнәмды кешір, рахымыңа бөле, әлбетте Сен ең ұлы рахым!

Бахабисть дегеніміз не, уахабисть дегеніміз не осыны маған түсіндіріп бересіз бе?

Дархан

Құрметті Дархан! Сіз қолданған сөздерді тағы біреулер «уахабилер» немесе «уахабшылар» деп те қолданып жүр. Сайып келгенде, Мұхаммед ибн Абдул Уаххаб деген кісінің атымен байланысты. Ол кісі Сауд Арабиясы жерінде өмір сүрген ғалым еді. Ол кісі Аллаға серік қосудан тазаруға қатысты біраз үлес қосқан. Оның сол кездегі ойын, сол кездегі түсінігін Сауд патшалығы да қолдаған дейтін де әңгімелер бар. Және де бұл уахабилер, сәләфилер асылында сонау 12 ғасырдан бері келе жатқан жамағат. Бұлар 4 мазхабты Имам ағзам Әбу Ханифа, Мәлики, Шәфиғи, Ханбали мазхабтарының пікірлерін, ұстанымдарын жоққа шығарады, немесе осыларды мойындамайтындар. Бұлар «Пайғамбардың (с.ғ.с.) жолымен жүресің бе, әлде Әбу Ханифаның жолымен жүресің бе» деп елді шатастырады. Негізінде мазхабтардың мақсаты Мұхаммед Пайғамбарды (с.ғ.с.) тастап, менің жолыммен жүріңдер деген сөз емес. Мазхаб деген сөздің мағынасы мектеп. Алланың түсірген кітабы – Құранды, Пайғамбардың (с.ғ.с.) сүннеттері мен хадистерін дұрыс түсіну мектебі. Бүгінде әлемнің көп мемлекеттерінде, мұсылман әлемінің көпшілігі осы 4 мазхабты ұстанады. Ислам ғалымдарының баршасы бұған қатысты дұрыс көзқарас білдірген. Мазхабтарды бірауыздан жоққа шығару өткен ғасырдың соңғы жағында басталған тірлік. Ары кетсе 30-40 жыл ғана болған шығар. Оған дейін қаншама дін ғалымдары, Құранды, хадисті түсіндірушілер 4 мазхабтың бірін ұстанған. Сол кісілердің ұстанған жолы, мазхабы дұрыс емес деу барып тұрған білімсіздік, надандық.

Ассаламу алейкум, менің сұрағым; Зейнет қорында жатқан ақшалардан зекет берілеме?

Аскар

Уағалейкумуссалам, Асқар! Бір адамға зекет беру парыз болуы үшін, оның бірнеше шарттары бар. Соныңбірі – зекет беретіндей мөлшерге жеткен дүние-мүлкі иесінің қолында болуы керек, яғни қолжетімді болуы тиіс. Бұл зекеттің басты талабтарының бірі (Әль-Фатауаль Хиндия – 1/190-191 бет.). Бұны шариғатта «Малуд-Дымар» дейді (Әл-Кәсәни, Бадаиғ – 2\390 бет.). Ал қалаған уақытта алып пайдалана алмайтын дүниеңізден зекет берілмейді. Ендеше, сіздің зейнетақы қорыңызда жинақталған ақшаңыз «нисаб» мөлшеріне жеткенімен одан зекет беру міндеттелмейді. Олай болған себебі, сіз зейнетақыңыздың иесі атанғанымен, ол сіз үшін қолжетімсіз ақша болып тұр.

Ассалаумағалейкум имам мырзалар! Намаздан кейінгі дұғаларды жазып беріңіздерші! Кирилше тажуидпен болса абзал болар еді. Алла разы болсын!

Жеңіс

Уағалейкумуссалам, Жеңіс! Сізге де Аллаһ разы болсын! Намаздан кейінгі Дұғалар:
«Аллаһумма әнтәс-сәләәму уә минкәс-сәләәм, тәбәәрактә иәә зәл-жәләәли уәл-икраам»
Мағынасы: Аллаһым! Сен сәлемсің. Сәлем сенен. Сен күллі нұқсандық атаулыдан пәксің. Дүние мен ақырет сәлеметі мен бейбітшілігі сенің көмегіңмен ғана болады. Нағыз қасиетті – Сенсің. Уа, құдірет пен жомарт иесі Раббым.
Пайғамбарымыздың (саллаллаһу аләйһи уәсәлләм) Муазға әр намаздың соңында оқы деп өсиет еткен дұғасы: «Аллаһумма, а’инни ‘алә зикрикә уә шукрика уә хусни ‘ибәдатик»
Мағынасы: Уа, Аллаһ тағала! Сені әрдайым еске алуымды, Саған шүкіршілік етіп, Өзіңнің талабыңа сай құлшылық етуімді нәсіп ете гөр!
«Раббана атина фиддуня хасанатан уа фил ахирати хасанатан уа қина ғазабаннар»
Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бұл дүниенің жақсылығы мен ахыреттің жақсылығын бере гөр, тозақ отынан сақтай гөр!
«Раббанәғфирли уәлиуәлидәййә уә лилмуминиинә иаума иақумул-хисәәб»
Мағынасы: Уа, Аллаһым! мені, әке-шешемді және мұсылмандарды қиямет күні кешіріміңе бөлей гөр!
«Аллаһумма уаффиқнә ила мә тухиббу уа тәрда»
Мағынасы: Уа, Аллаһым! Бізге өзің жақсы көретін және разы болатын істерді нәсіп ете гөр!
«Аллаһуммәғфир уархам уа аңтә хайруррахимин»
Мағынасы: Уа, Аллаһым! Күнәмды кешір, рахымыңа бөле, әлбетте Сен ең ұлы рахым иесісің!

Ассаламуғалейкум, Сіздердің еңбектеріңізге Аллаһ разы болсын! Асыл дініміз армияға байланысты не дейді? Яғни, армияда намаз оқуға тиым салған, енді қалай амал етеміз? Бір кісіден сұрап едік, ол бізге: – Армияға бару парыз емес, намаз оқу парыз – деді. Осы пікірге байланысты не дейсіздер? Алдын ала рахмет!

Асқар

Уағалейкумуссалам, Асқар! Сізге де Аллаһ разы болсын! Расында «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 11 қазандағы № 483-IV Заңының 7-бабында «Қарулы Күштердiң, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың ... аумағында және ғимараттарында жол берiлмейдi.» деп көрсетілген. Заң талаптары баршамызға ортақ. Заң міндетті түрде орындалуы тиіс.

Ал енді әскерге бару мәселесіне келсек, қасиетті дініміз – Исламда отансүйгіштікке ерекше мән берген. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) Отан қорғаудың қаншалықты сауапты іс екендігі жөнінде көптеген хадистер айтқан. Бір сахаба Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.): «Иә, Расулаллаһ, ең абзал амал не?», – деп сұрағанда Алла елшісі: «Шекараны, Отанды қорғау үшін бір күн, бір түн күзетте тұру, бір ай нәпіл ораза ұстап, түнде намаз оқудан қайырлы», – депті.
Өз дәуірінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с) Меккеден көп қиыншылық көріп, Мединаға қоныс аударып бара жатып бір тауға шығып артына қарайды. Қараса, Мекке толықтай көрініп тұр екен. Сонда Алла елшісі: «Ей, Ибраһим (ғ.с.) дұға қылған шаһар, жетпіс алты пайғамбар өткен шаһар, Құран аяттары түскен шаһар, ей, Алланың үйі Қағба орналасқан шаһар, кіндік қаным төгілген шаһар, сені тағы көруді Алла тағала нәсіп етсін!»,- деп көзіне жас алыпты.
Түркияда Темір Қаяр деген жер бар. Ертеде осы жерді Темір деген бір қарақшы мекендепті. Ол әрдайым керуендерді, жолаушыларды тонап, әлсіздерге күш көрсетіп, жеңіл пайда табумен шұғылданыпты. Бірде керуенді тонап жатса, онда бір әулие кісі келе жатыр екен. Әлгі әулие Темірге: «Ей, Құдайдан қорықпаған, сен әлсіз бейшараны тонап, әлімжеттік көрсетіп жүрсің. Сені ата-анаң осы ісің үшін дүниеге келтіріп пе еді? Алла сені пенделердің жолын тосып, өлген соң жаһаннамда жану үшін жаратып па еді», – дейді. Әулиенің бұл сөздері Темірге қатты әсер етіп, жүрегіне хидаят, иман кіре бастайды. Кешірім сұрап, әулиенің аяғына жығылады.

«Кешірімді менен емес, Алладан сұра», – дейді әулие. Темір қарақшы: «Маған артқа жол жоқ қой, күнәм өте көп. Мені Алла кешірмес…», – дейді жылап. Сонда әулие: «Алла кешіруші. Бірақ, сен қалай тәубе етуіңді білуің керек. Күнәң қаншалықты үлкен болса, сонша үлкен сауапты іс жасауың қажет. Сонда Алла кешіреді», – дейді. «Мен Алла тағаланың кешіргенін қайдан білемін? Енді бар ықыласыммен ғибадат қылсам, Алла мені кешіре ме?», – деп сұрайды қарақшы. Әулие: «Мына көшет ағашты жерге ек. Сосынсауапты істерді баста. Осы ағаш көгергенде Алла сенің күнәңді кешіргендігінің белгісі болады», – дейді. Осы сәттен бастап, Темір жаңа өмір бастайды. Жолаушылар тоқтайтын жаңа үй салып, керуендер жүретін жолға тағамдар әзірлеп, жолаушыларды күтіп, өткен керуендерге қызмет көрсетіп, ризашылығына бөленеді. Бірақ көшет көгермейді. Бір жыл өтеді, екі жыл өтеді. Жолаушылар келіп қонып, ақ батасын беріп, ризашылығын білдіріп кетіп жатады. Ал көшет сол қалпында. Бір күні ол бір жолаушының асығып кетіп бара жатқанын көріп, алдынан шығып: «Ей, жолаушы, бұл жерден ешкім дәм татпай өтпеген. Құрметті қонағым бол», – дейді.

«Жолымды бөгеме. Асығып барамын», – дейді жолаушы. Темір: «Бауырым, жалынамын, тым болмаса бір кесе су ішіп, кет», – дейді өтініп. Жолаушы: «Кет, жолымнан, әйтпесе өлтіремін», – деп қамшымен бетіне салып қалып жүре бергенде, Темір: «Әй, жақсылықты білмеген сорлы», – деп, белінен қанжарын суырып алып лақтырып қалады. Арқа-сына қанжар қадалған жолаушы аттан құлап түседі. Темір жанына жүгіріп барса ол: «Алла маған өз жазасын берді», – деп жан тапсырады. Қалтасынан бір қағаз сусып түседі. Қараса өз Отанының қорғаныс күшінің құпиялары, шептер сызылған карта екен. Мұнда елді қалай оңай басып кірудің жолдары анық көрсетілген. Жолаушы бұл мәліметті жауласқан елдің патшасына апара жатқан жерінен қаза табады. Бір кезде Темір еккен көшетіне қараса, көгеріп қалыпты. Сонда Темір: «Иә, Алла, мыңдап мүсәпір жолаушыларға көмек көрсеттім, ас ауқатын беріп, көмектерін жасадым. Көшет көгермеді. Бір ғана Отанын сатқан опасыздың жа-засын бергенім үшін күнәм кешіріліп көшет көгерді. Сонда Отанын сатқан сатқындардың күнәсі соншалықты болғаны ма?!» – деген ойға қалады.

Міне, қаншама, күнә арқалаған қарақшы бір опасыздың жазасын беру арқылы әділетті Алла тағаланың кешіріміне ие болыпты. Өйткені, ол елінің бейбітшілігін, халқының қауіпсіздігін, күнәсіз жандарды қырғыннан сақтап қалды. Сол себепті, «Отанды сүю – иманнан» деп хадисте бекер айтылмаған.