Ислам асыл дініміз

Ассаламуғалейкум уа рахматуллаһи уа баракатуһ! Менің қояр сұрағым: Осы күнделікті өмірде қолданатын тіс пастасының құрамында спирт бар. Ал спирт харам болып табылады ма? Сол тіс пастасын қолданған дұрыс па?

Төлеген

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһ! Төлеген, Әбу Ханифа мен Әбу Юсуфтің (р.а.) сөзіне қарағанда: үлкен дәрет, зәр, қан сияқты нәжістер қатарына тек Құранда аты аталған жүзімнен жасалған шарапты ғана жатқызамыз(У.Зухайли, Маусуғатуль фиқһиль Ислями: 6-том, 112 бет). Ал бұдан өзге мас қылатын ішімдіктерді ішуге тыйым салынғанымен, денеге немесе киімге тиіп кетсе, намазға кедергісі жоқ»(H.Donduren, Islam Ilmihali – 825 бет).Ханафи мәзһабының ғұламасы Мухаммад Захид әл-Кәусәри (1879-1951ж)(Осман халифалығында туындаған ғалымдардың соңғы тұяғы. Шейхуль Ислам Муххаммад Сабридың оқу-ағарту істерінің өкілі атағын алған ғұлама. Фиқһ, Хадис, Тәпсір, Ақида сияқты ғылымдарын жетік меңгерген кісі. Көптеген еңбектер жазып, артында көптеген шәкірттер қалдырды. 1922 жылы Мысыр мемлекетіне көшіп, 1951 жылы Кайыр қаласында дүниеден озды. Қабірі Имам Шафи мазарының жанында) туысына жолдаған хатында Әбу Ханифа мен Әбу Юсуфтің осы қағидаларына сүйене отырып: «спирт» Әбу Ханифа (р.а.) бойынша «нәжіс» емес. Имам Ағзамның осы сөзі көп жерде тығырықтан шығарады. Спирт қосылған заттар, киімге немесе денеге тиуі намазға ешқандай кедергі тудырмайды»(http://hayrettinkaraman.net/Kolonya)-деген.

Сондай-ақ, шариғатта «Инқиләбуль Айн» (жаратылысының өзгеруі)  деген қағида бар. Бұл дегеніміз, шариғатта нәжіс (харам етілген заттар) деп танылған заттар өз табиғаты мен жаратылысын мүлдем жоғалтып, басқа бір таза затқа өзгерер болса (реакцияға ұшыраса), оның бұрынғы үкімі де өзімен қоса жоғалады. Мәселен, жүзімнен жасалған шарап егер сіркеге айналар болса, онда ол шарап емес сірке болып есептелетіні секілді.

Осы қағидаға сүйене отырып Ханафи ғалымдары: «Өзгеріске ұшыраған нәжіс (харам етілген зат) Имам Мұхаммадтың пәтуасы бойынша таза. Бұл қағида барлық өзгеріске ұшыраған және табиғаты жойылған заттарға қатысты»(Ибн Ғабидин, Раддуль Мухтар: «Бәбуль Әнжәс», 1-том, 519-бет), – деген.

Бұған қарағанда, егер пайдаланатын заттардың құрамындағы нәжіс (харам етілген зат), өзгеру процесінде өзінің химиялық структурасын түбегейлі өзгертетін болса, ол ол затты қолданудың терістігі жоқ. Ең дұрысын Алла біледі!

Сәлеметсізбе ! Сізден сұрайын дегенім, намаз оқитын адамның сабыны, пастасы, шампунын күнделікті дүкендерде сатылатын заттардан пайдаланса болама? Біздің ауылда халал дүкендер жоқ, есебі қаладан арасында алып келгенмен бітіп я алуға қаражат жетпей жатады. Рахмет.

Жания

Уағалейкумуссалам! Жания, егер сіз пайдаланатын заттардың құрамында харам етілген заттардың болуынан қауіп етсеңіз, шариғатта «Инқиләбуль Айн» (жаратылысының өзгеруі) деген қағида бар. Бұл дегеніміз, шариғатта харам деп танылған заттар өз табиғаты мен жаратылысын мүлдем жоғалтып, басқа бір таза затқа өзгерер болса (реакцияға ұшыраса), оның бұрынғы үкімі де өзімен қоса жоғалады. Мәселен, жүзімнен жасалған шарап егер сіркеге айналар болса, онда ол шарап емес сірке болып есептелетіні секілді.
Осы қағидаға сүйене отырып Ханафи ғалымдары: «Өзгеріске ұшыраған нәжіс (харам етілген заттар) Имам Мұхаммадтың пәтуасы бойынша таза. Бұл қағида барлық өзгеріске ұшыраған және табиғаты жойылған заттарға қатысты»(Ибн Ғабидин, Раддуль Мухтар: «Бәбуль Әнжәс», 1-том, 519-бет), – деген.
§ Осы орайда айта кететін маңызды бір нәрсе бар: өзгеріске тек сипат жағынан ғана емес, бүкіл табиғаты мен болмысы да қоса өзгерген болуы шарт. Тек, сипатының ғана өзгеруі – ол нәжіс (харам етілген зат) үкімін жоймайды. Мәселен, сүттен ірімшік жасау, бидайды диірменнен өткізіп ұн ету т.б. – сипаты өзгергенімен, болмысы өзгермейді(Ибн Ғабидин, Раддуль Мухтар: «Бәбуль Әнжәс», 1-том, 519-бет).
Бұған қарағанда, егер пайдаланатын заттардың құрамындағы харам етілген заттар, өзгеру процесінде өзінің химиялық структурасын түбегейлі өзгертетін болса, ол ол затты қолданудың терістігі жоқ. Дегенмен, мамандар «егер сабынның құрамында доңыз майы болса, ол өзінің химиялық структурасын толығымен жоймайды» деп отыр. Сондықтан, сіз мұсылман елдерде шығарылған (Түркия, Иран т.б.) құрамында доңыз майы жоқ сабын түрін қолданғаныңыз жөн. Ең дұрысын Алла біледі!

Ассалаумалейкум! Масих Даджаль жайлы толығырак жазып жіберінізші! Қай жақтан келетіні және қалай өлетіні жайлы!

Дастан

Уағалейкумуссалам! Дастан, ақырзаман таяғанда Дажжал есіміндегі бір кісі шығып, адамдарға өзін құдаймын деп танытып, өзінің жолымен жүруге үндейді. Хазіреті Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) айтуы бойынша, келіп- кеткен бүкіл пайғамбарлар өз дәуірінде үмметін Дажжалмен қорқытқан.

Дажжал сөзі - «өтірікші» деген ұғымды білдіреді. Хузайфадан жеткен риуаят бойынша,Хазіреті Пайғамбарымыздың Дажжал (с.ғ.с.) жайында айтқан хадистеріне тоқталып өтейік: «Дажжал сол көзі көр, қалың қою шашты бір адам. Оның қасында жәннәт пен от бар. Оның оты негізінде жәннәт болып, жәннәті де тозақ болады» (Муслим риуаяты).

«Тәмимуд Дари атты кісі алғашқыда христиан болып, артынан Исламды қабылдаған соң Хазіреті Пайғамбарымызға бір сапарда адасып жүріп, Дажжалмен кездескені жөнінде айтып береді. Ол қасында отыздай ұлты араб кісілермен теңіз сапарына шығып, жолда адасып бір аралға тап болады. Онда үсті-басын жүн басқан бір адамнан жөн сұрағанда, ол шіркеудегі бір кісіге жолдайды. Шіркеуге барғанда олар аяқ-қолы кісендеулі еңгезердей біреуді көріп, одан жөн сұрайды. Әңгіме барысында әлгі кісендеулі адам оларға Хазіреті Пайғамбардың келіп‑келмегенін, арабтармен шайқасып‑шайқаспағандығы жайында бірқатар сұрақтар қояды. Жолшылар болса Пайғамбарымыздың арабтарды жеңгендігін және өзіне бағындырғандығын айтады. Сонда Дажжал оларға: «Мен енді өзімді таныстырайын, мен Мәсих Дажжалмын. Бостандыққа шығуға рұқсат берілетін уақыт аз қалды. Сол кезде жер бетін шарлаймын. Қырық күн ішінде Мекке мен Мадинадан басқа бармаған ауылым қалмайды. Бұл екі қала маған харам етілді. Ол екі қаланың біріне қалай кірмекке әрекеттенсем, сол сәт қолында жалаң қылышы бар бір періште алдымнан шығып, ол жаққа кіруіме кедергі жасайды. Ол қаланың әрбір өткелінде бір‑бірден періштеден тұрады».

Хазіреті Пайғамбарымыз сол Дажжал шынжырлаулы тұрған мекен жайында былай дейді: «Ол Шам теңізінде немесе Иемен теңізінде. Жоқ, ол шығыс жақтан шығады. Иә, ол шығыс жақтан шығады. Ол шығыс жақтан шығады! – деп қолымен шығыс жақты меңзеді» (Муслим, Фитән 119; Әбу Дәуіт, Мәлахим 15).

«Дажжал шыққан кезде өзімен бірге су мен от болады. Бірақ елдің от деп көргені тәтті су, су деп көргені күйдіретін бір от болады. Сендерден кім сол күнге жететін болса елдің от деп көргенін қабыл етсін. Өйткені ол тәтті мұздай су» (Бухари, Фитән 26; Муслим Фитән 105).

Ассалаумалейкум! Масих Даджаль жайлы толығырак жазып жіберінізші! Қай жақтан келетіні және қалай өлетіні жайлы!

Дастан

Уағалейкумуссалам! Дастан, ақырзаман таяғанда Дажжал есіміндегі бір кісі шығып, адамдарға өзін құдаймын деп танытып, өзінің жолымен жүруге үндейді. Хазіреті Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) айтуы бойынша, келіп- кеткен бүкіл пайғамбарлар өз дәуірінде үмметін Дажжалмен қорқытқан.

Дажжал сөзі - «өтірікші» деген ұғымды білдіреді. Хузайфадан жеткен риуаят бойынша,Хазіреті Пайғамбарымыздың Дажжал (с.ғ.с.) жайында айтқан хадистеріне тоқталып өтейік: «Дажжал сол көзі көр, қалың қою шашты бір адам. Оның қасында жәннәт пен от бар. Оның оты негізінде жәннәт болып, жәннәті де тозақ болады» (Муслим риуаяты).

«Тәмимуд Дари атты кісі алғашқыда христиан болып, артынан Исламды қабылдаған соң Хазіреті Пайғамбарымызға бір сапарда адасып жүріп, Дажжалмен кездескені жөнінде айтып береді. Ол қасында отыздай ұлты араб кісілермен теңіз сапарына шығып, жолда адасып бір аралға тап болады. Онда үсті-басын жүн басқан бір адамнан жөн сұрағанда, ол шіркеудегі бір кісіге жолдайды. Шіркеуге барғанда олар аяқ-қолы кісендеулі еңгезердей біреуді көріп, одан жөн сұрайды. Әңгіме барысында әлгі кісендеулі адам оларға Хазіреті Пайғамбардың келіп‑келмегенін, арабтармен шайқасып‑шайқаспағандығы жайында бірқатар сұрақтар қояды. Жолшылар болса Пайғамбарымыздың арабтарды жеңгендігін және өзіне бағындырғандығын айтады. Сонда Дажжал оларға: «Мен енді өзімді таныстырайын, мен Мәсих Дажжалмын. Бостандыққа шығуға рұқсат берілетін уақыт аз қалды. Сол кезде жер бетін шарлаймын. Қырық күн ішінде Мекке мен Мадинадан басқа бармаған ауылым қалмайды. Бұл екі қала маған харам етілді. Ол екі қаланың біріне қалай кірмекке әрекеттенсем, сол сәт қолында жалаң қылышы бар бір періште алдымнан шығып, ол жаққа кіруіме кедергі жасайды. Ол қаланың әрбір өткелінде бір‑бірден періштеден тұрады».

Хазіреті Пайғамбарымыз сол Дажжал шынжырлаулы тұрған мекен жайында былай дейді: «Ол Шам теңізінде немесе Иемен теңізінде. Жоқ, ол шығыс жақтан шығады. Иә, ол шығыс жақтан шығады. Ол шығыс жақтан шығады! – деп қолымен шығыс жақты меңзеді» (Муслим, Фитән 119; Әбу Дәуіт, Мәлахим 15).

«Дажжал шыққан кезде өзімен бірге су мен от болады. Бірақ елдің от деп көргені тәтті су, су деп көргені күйдіретін бір от болады. Сендерден кім сол күнге жететін болса елдің от деп көргенін қабыл етсін. Өйткені ол тәтті мұздай су» (Бухари, Фитән 26; Муслим Фитән 105).

Ассалаумағалейкум уа рахматуллахи уа баракатух. Менің сізге қояр сұрағым:менің жасым он бесте, соңғы кездерде имандығым әлсіреп бара жатқанын байқаймын, Имандықты қалай күшейтсе болады?

Төлеген

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһ! Төлеген, иманды күшейтудің көптеген жолдары бар. Бұлардың бірнешеуінен хабардар етеміз:

1)     Жақсы мінезді болу; Хадис шәріпте: «Иманы ең қуатты мұсылман жақсы мінезді болғаны. Адамдар жанына оңай жақындай алады, келіп, кетушілері көп болады. Барлық адамдармен жақсы қарым-қатынаста болады. Айналасындағылармен сиыса алмайтын адамда қайыр болмайды.»(Табарани)

2)     Үнемі Аллаһу Та’аланы еске алу; Хадис шәріпте: «Қайда болса да Аллаһу та’аланы ұмытпайтын адамның иманы қуатты.» (Бәйһақи) және тағы бір хадис шәріпте: «Құран оқу және Аллаһты зікір ету (еске алу) иманды қуаттандырады.»(Дәйләми)

3)     Ықыласты болу; Хадис шәріпте: «Аллаһ үшін жасаған істерінде жазғырылудан қорқпайтын, амалы ықыласты болатын, екі істің бірі ахыретке, бірі дүниеге пайдалы болса, ахыретке пайдалы болғанын таңдайтын адамның иманы қуаттанады.» (Дәйләми)

4)     Жомарт болу; Хадис шәріпте: «Жомарт мұсылманның иманы қуатты болады.» (Дәйләми)

5)     Өз еркінде болмай үлкен бәлелерге тап болу (Салих адамдар үшін); Хадис шәріпте: «Ең ауыр бәле пайғамбарларға, әулиелерге және бұларға ұқсағандарға келеді. Адамның иманы мықты болған сайын бәлеге душар болады. Иманы мықты болса, бәлесі ауыр болады. Иманы әлсіз болса, бәлесі жеңіл болады.» (Тирмизи)

6)     Харамдардан қашу; Хадис шәріпте:«Аллаһтан қорқып харамға қарамаған адам иманының ләззатын сезінеді.» (Табарани, Хаким)

7)     Күпірге түсуден қатты қорқу; Хадис шәріпте: «Аллаһты және расулуллаһты барлық нәрседен артық жақсы көретін адам, тек Аллаһтың жақсы көгендерін жақсы көретін және күпірге түсу қорқынышы отқа жану қорқынышынан да басым болған кісі иманының ләззатын сезінеді.» (Бұхари)

8)     Жақсы көретін адамын Аллаһ үшін жақсы көру, Жаман көретін адамын Аллаһ үшін жаман көру; Хадис шәріпте: «Үш нәрсе иманның ләззатын арттырады: Аллаһ және расулуллаһты барлық нәрседен де артық жақсы көру, өзін жақсы көрмеген мұсылманды Аллаһ разылығы үшін жақсы көру және Аллаһтың дұшпандарын жақсы көрмеу.» (Табарани)

9)     Салих болу; Хадис шәріпте: «Жақсылық еткенде қуанып, күнә істегенде өкінетін адам иманды.» (Табарани)

10)   Намазға қатты мән беру; Хадис шәріпте: «Намаз діннің тірегі. Намазды толық оқыған адам, дінін қуаттандырған болады. Намазды тәрк еткен адам дінін жыққан болады» (Бәйһақи)

Сәлеметсіз бе! Тұрмыс құрғаныма екі жыл болды, балаларымыз әлі жоқ. Бала табу үшін қандай дұға оқуға болады? 4444 рет оқылатын дұға бар екенін естідім, содан кейін бала тапқан келіншектер болғаны туралы естідім.

Сәуле

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһ, Сәуле! Бала көтере алмай жүрген әйелге үш түрлі ем қолдану жолы бар. Құран кәрім оқу, дұға ету және ғылыммен табылған дәрілерді қабылдау. Сондықтан дәрігерлерге қаралыңыз, себебін анықтап ем қабылдаңыз, сонымен қатар шипаға қауыштыратыны білдірілген Құран кәрімнің аяттарын және дұғаларды да оқыңыз.

Бұл жағдай көп адамдарда кездесетіні үшін жауапты жалпылама мәліметпен берейік. Бала болмауының себебі кейде әйелде, кейде еркекте болады. Кейде екеуінен де болады. Бала болмаудың басты себептеріне жас кезде өткерген аурулар, психологиялық мазасыздықтар, қате және зиянды қоректену, қатты суыққа және қатты ыстықта мән бермеудің нәтижесінде денеде пайда болған медициналық ақаулар жатады. Балалы бола алмай жүрген отбасылардың көпшілігі бұл кеселге жас кездерінде шалдыққандары айтылады. Кейбіреулерде дұрыс қоректенбеуден де болуы мүмкін. Өйткені хадис шәрифте былай делінеді:«Келін алғашқы аптада айран, шалап, сірке суы, қышқыл нәрселерді жемеуі керек! Бұлар бала көтеруіне кедергі болуы мүмкін. Азықта сірке суын қолданған әйелдің хаиз көруі қиын болады және хаизы ретсіз болады. Қышқыл алма жеу хаиз қанын тоқтатады. Бұл да басқа ауруларға жол ашады.» Кейбір жұптар отбасы құрған алғашқы жылдары балалы болмайық деп қате алдын алу шараларын қолданып, кейінгі уақыттарда мүлдем балалы бола алмайтындай жағдайларға ұшырайды. Кейде қатты күйзелу, ренжу, стрестер де гормондарға кері әсерін тигізеді. Бала көтере алмаудың себептерін жақсылап зерттеу керек, маман дәрігерлерге қаралу керек. Бірақ медицина қаншама дамыған болса да әлі күнге дейін кейбір кемшіліктері бар екенін де назардан тыс қалдырмау керек. Қате ем қабылдау және белгісіз, біреулерден ауыз-екі естіген дәрілерді қабылдаудың зияны өте көп. Ем қабылдағанда және дәрі қабылдағанда мұқият болу керек. Әсіресе жұптар дәрігерден сұрамастан өзбасынша дәрі қабылдамауы керек. Дәрігерге алғаш көрінуге келгенде жұбайлар бірге келуі, ешнәрсе жасырмауы, сұрақтарға ұялмай, қысылмай, ашық жауап берулері керек. 

Балалы болу үшін немесе басқа да бір тілегі болған адамдар төменде білдірілгендерді орындауы керек:

1) Истиғфар (әстағфируллаһ) айтуы керек. «Дүние-мүлкім көп, бірақ балам жоқ. Не істесем болады?» деп сұраған адамға бір сахаба истиғфар айтуын айтты. Ол күніне 700 рет истиғфар айтатын болады. Соңында он баласы болды. Адамдар хазреті Хасан Басриге жұттан, кедейліктен, бала болмаудан шағымданатын еді. Барлығына да “истиғфар айтыңдар” деді. Себебін сұрағандарға Құран кәрімнен мына үш аятты оқыды: «Көктен мол жаңбыр жаудыруы үшін, сендерге дүние-мүлік және бала-шаға беріп жәрдем етуі үшін, сендер үшін бақтар мен өзендер беруі үшін өте кешірімді болған Раббыларыңа истиғфар етіңдер.» (Нұх 10-12)

Балаларын басқаруда қиналып жүрген бір сахабаға Пайғамбарымыз ”саллаллаһу алейһи уәсәлләм”: «Неге истиғфар айтпайсың? Мен күніне жүз рет истиғфар айтамын.» деді. Истиғфар айту дегеніміз -«Әстағфируллаһ мин күлли мә кәрихаллаһ, Әстағфируллаһ әлазим әлләзи лә илаһә иллә һуәл һаййәл қайиумә уә әтубу иләйһ» деп айту. Мағынасын түсініп айту керек. Мағынасы мынадай: «Сен разы болмаған нәрселерден істегендерімді кешіре гөр және әлі істемегендірімді істеуден сақта. Одан басқа тәңір болмаған, Хай, Қаййум, Азыйм болған Аллаһқа истиғфар етемін және жасаған күнәларыма өкініп, Оған сиынамын.» (Азыйм: заты және сипаттары кәміл. Хай: әзәли, яғни ежелден бастауы жоқ және соңы жоқ, тірі. Қаййум: затымен бар болған, жаратқан барлық махлұқтарын бар етіп ұстап тұрған.)

2) Бір тілегі бар адам төмендегі дұғаны оқуы керек. Көзі көрмейтін бір кісі Пайғамбарымызға “саллаллаһу алейһи уәсәлләм”келіп: «Ей Расулаллаһ! Аллаһу та’алаға дұға ет, көздерім ашылсын» деді. Пайғамбарымыз “саллаллаһу алейһи уәсәлләм”:«Жақсылап дәрет ал! Сосын, Йа Раббым, Саған жалынып-жалбарынамын. Сүйікті Пайғамбарың Мұхаммед алейһиссаламды уәсилә етіп (ортаға қойып), Сенен сұраймын. Ей ең сүйікті Пайғамбарым Мұхаммед алейһиссалам! Сені уәсилә қылып, Раббыма жалбарынамын. Сен үшін дұғамды қабыл етуін қалаймын. Йа Раббым осы ұлы пайғамбарыңды маған шапағатшы қыл. Оның құрметі үшін дұғамды қабыл ете гөр.» деп дұға етуін айтты. Ол кісі дәрет алып осылай дұға етті. Сол мезетте көздері ашылды. (Тирмизи)

Бұл дұғаны оқығандар мақсаттарына жеткен. Намаз оқымайтындардың, харам нәрселерді жасайтындардың және жүрегінде ықыласы болмағандардың дұғасы қабыл болмайды. Әһли сүннет ақидасында болмаған адамның оқығаны да пайдасыз. Аллаһу та’ала барлық нәрсені себептермен жаратқан. Бір нәрсеге қол жеткізу үшін сол нәрсенің себептерін орындау керек. Раббымыз адамға денсаулық, шипа беру үшін дұға етуді, садақа беруді және дәрі (ем) қолдануды себеп қылған.

3) Өзіңіз сұрағандай, «Ас-Салатун-Нәрия» салауаты 4444 рет оқылуы. Бұл туралы «Тафсир аль-Куртуби» тәпсір кітабының тәпсіршісі Имам Куртуби: – “Қандай да бір қиын сәттерде «Ас-Салатун-Нәрия» салауатын 4444 рет оқып, соңынан дұға етсе, Аллаһ Тағала айтылған тілектерді қабыл алады”, – деген екен. «Ас-Салатун-Нәрия» салауатынның транскрипция: «Аллахумма салли салятан камилятан васаллим саляман тамман ‘аля сайидина Мухамадини-ллязи танхалю бихиль-‘укаду ватанфариджу бихиль-курабу ватукза бихиль-хаваиджу ватуналю бихи-рагаибу вахуснуль-хаватим. Ваюстаскаль-гамаму биваджхихиль-кярими ва‘аля алихи ва сахбихи фи кули лямхатин ванафасин би'адади кули ма‘люммин ляк». Мағынасы: «Уа, Аллаһ! Ол арқылы түйіндер шешілетін, қайғы-қасірет кетірілетін, қажеттер өтелетін, мұрат-мақсаттар мен көркем нәтижелерге қол жеткізетін, жарқын дидары арқылы бұлттар жауан төгетін асыл мырзамыз Мұхаммедке және оның әулиетіне һәм сахабаларына әрбір қас қағымның, әрбір шыққан демнің Өзіңе белгілі санындай мөлшерде кәміл салауатың мен толықтай сәлеміңді жолдай гөр!». Сауаттан кейін оқылытын дұға: «Раббана атина фиддуня хасанатан уа фил ахирати хасанатан уа қина ғазабаннар» Мағынасы: «Уа, Аллаһым! Бұл дүниенің жақсылығы мен ахыреттің жақсылығын бере гөр, тозақ отынан сақтай гөр!».

Ассалямуалейкум уа рахматтулахи уа баракятух! Менің сұрағым, жаңа жыл туралы айтып берсеңіз?

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһ! Алла Елшісі (с.ғ.с.): «Аллаһ сендер үшін, олардан да абзал болған Ораза айт пен Құрбан айт мерекелерімен ауыстырды» — деген. Және осыған қосымша әр аптада болатын мейрам – жұма. Олай болса, мұсылман үмбетінің қуанышпен қарсы алатын, күнәдан емес сауаптан тұратын, құлшылықпен өткізетін өз мерекелері бар. Біз бен сіздің бақытыңыз үшін Алла Тағала осы мерекелерді сыйға тартқан. Алла Тағалаға және Оның елшісіне иман келтірген адам, осыны қабылдайды да, қалғанын тастайды. Сондай-ақ, біздің сайтта жарияланған «Жаңа жылды жаңсақ атамайық.» атты мақаланы оқыңыз: http://hibatulla.kz/ru/analityc_257.html?cityid=19

Ассалаумағалейкум уа рахматуллахи уа баракатух.Осы Мұсылман адамға шұжық (колбаса) жеуге бола ма, болмай ма?


Төлеген

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһ! Төлеген, иә, мұсылман адамға мейлі шұжық (колбаса) болсын, мейлі басқа тағам болсын тек халалынан жеу парыз. Себебі, қасиетті Құран Кәрімдегі «Бақара» сүресінің 172-173-аяттарында: «Ей, иман келтіргендер! Сендер Біз ризық етіп берген жақсы тағамдарды ғана жеңдер! Егер Аллаһқа шүкіршілік етеді екенсіңдер, онда тек соған ғана ғибадат етіңдер. Өлекселерді, бауыздау қанды, доңыз етін, Құдай атымен емес (бисмилла демей), басқа нанымда бауыздалғандардың бәрін Аллаһ харам деп есептейді», – деп бұйырылған. Және «Майда» сүресінің 3-аятында : «Өлексе (бауыздалмаған мал еті), доңыз еті, Аллаһтан басқаға бағышталып бауыздалған, буынып, құлап өлген, сүзісіп өлген мал етін, жыртқыштардан қалған жемтік етін жеуге тыйым салынады (харам етілді). Малды жаны шықпай тұрып, бауыздап алсаңдар, оны жеуге болады...»,– деп әмір еткен.

Тыйым салынған (харам) нәрселерді жеудің зияны мен қауіпі – оның себебінен амалдар мен дұғалар қабыл болмайды, ал Ақыретте ол үшін жаза бар. Әбу Хурайра,оған Аллаһтың ризашылығы болсын, Аллаһ елшісінің, оған Аллаһтың игілігі мен сә лемі болсын, былай деп айтқанын жеткізген: «Расында, Аллаһ Тағала – Игілігінде Пәк, және ол игі болған нәрседен басқаны қабыл етпейді. Расында, Аллаһ пайғамбарларға нені жүктеген болса, иман келтіргендерге де соны жүктеді. Аллаһ Тағала былай деді: «Иә, пайғамбарлар! Таза нәрселерден жеңдер де, таза амалдар жасаңдар». (әл-Муминун 23: 51). Ұлы Аллаһ сондай-ақ былай деді: «Иә, иман келтіргендер!

Ризықтандырғанымыздың жақсысынан жеңдер». (әл-Бақара 2: 172). Әбу Хурайра, оған Аллаһтың ризашылығы болсын былай деді: “Осыдан кейін Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, шашы жалбырап, үстін шаңбасқан адам жайлы ескертті: «Ол адам ұзақ уақыт бойы сапарда жүріп, кейін қолын көкке көтеріп: «Иә, Раббым, иә, Раббым!»-дейді.

Бірақ оның жегені-харам, ішкені-харам және оның кигені- харам, сонда оның дұғасы қалайша қабыл болмақ?!” Муслим 1015. Хафиз Ибн Касир былай деген: “Рұқсат етілген нәрселермен тамақтану дұғалар мен ғибадаттардың қабыл болуының себебі болады, ал тыйым салынған нәрселермен тамақтану дұғалар мен ғибадаттардың қабыл болмауына апарып соқтырады”. “Тәфсир Ибн Касир” 1/280. Бірде адамдар Жундубқа, оған Аллаһтың ризашылығы болсын: “Бізге насихат айтшы”,-деді. Сонда ол: «Расында, адамның ең бірінші шіритіні-қарны болады, сондықтан кімде-кімнің таза нәрселерден басқа еш нәрсе жемеуге мүмкіншілігі болса, солай жасасын».

(Бұл сөздерді Жундуб, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, тек Аллаһтың елшісінен ғана, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, естуі мүмкін еді, өйткені сахабалар ғайыб мәселесінде, яки болмаса болашақта болатын жайлар туралы өз тараптарынан еш нәрсе айтпайтын.) әл-Бухари 7152. Зәйд ибн Арқам, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, былай айтқан: “Әбу Бәкрдің, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, өзінің төлемін беріп азат етуіне келіскен бір құлы болатын. Ол Әбу Бәкрге не алып келсе де ол одан: «Бұны қалай таптың?» -деп сұрайтын. Егер оның жауабы оны қанағаттандырса-оның әкелгенін жейтін де, ал егер қанағаттандырмаса-жемейтін. Әбу Бәкр ораза ұстаған күндердің бірінде ол құл оған тамақ алып келді. Әбу Бәкр оның алып келген тамағынан бір түйірін, одан қайдан алғанын сұрауды ұмытып, жеп қояды. Жеп болған соң одан: «Бұны қайдан алдың?» -деп сұрайды. Сонда ол: «Надандық дәуірінде мен көріпкел болмасам да, адамдарды алдап көріпкелдікпен бал аштым. Маған сол үшін ақымды берді»,-деп жауап берді. Әбу Бәкр оған: “Сенің жасағаның қандай жиіркенішті, сен сәл болмағанда мені құрта жаздадың!», -деді.

Осыдан кейін ол жегенін құсып шығарғысы келді, бірақ, құса алмады. Оған (біреу) жегенінің сумен шығатындығын айтты. Осыдан кейін ол су ішіп құса бастады. Осыдан кейін ол асқазанындағының бәрін құсып тастады! Сонда одан: «Сен шынымен-ақ осының бәрін бар-жоғы бір түйір асқа бола жасадың ба?!»-деп сұрайды. Олардың сұрағандарына ол: «Егер бұл жегенім менің жаныммен ғана шығатын болса да, мен оны суырып алған болар едім! Расында, мен Аллаһтың елшісінің, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын: «Адамның денесіндегі отқа ең лайық бөлігі оның тыйым салынғанымен жеп өскен бөлігі!»-дегенін естідім»,-деді.” Әбу Ну’айм 1/31, әл-Байхақи 5760. Шейх әл-Әлбани хадисті сенімді хадистер қатарына жатқызған.
Тыйым салынған нәрселерді тамаққа қолданудың екі түрі болады: Біріншісі – негізінде рұқсат етілген, бірақ тыйым салынған жолмен табылған нәрселермен тамақтану. Мысалы, олардың қатарына ұрлықпен, өсіммен, парамен неболмаса зорлық пен күштеп тартып алынған, не болмаса тыйым салынған нәрселерді(арақ, шошқа еті т.с.с.) сату арқылы келген табысқа алынған, т.б. сол сияқты нәрселер жатады.

Екіншісі бұл-негізінде тыйым саналған доңыз, жыртқыш аң, арақ секілді және т.б.сол сияқты нәрселермен тамақтану. Бұл ретте негізінде тыйым салынған нәрселер, рұқсат етілген адал жолмен табылған ақшаға сатып алынса да, олардың негізі харам болғандықтан,оларды жеуге болмайды.

Ассалямуалейкум уа рахматтулахи уа баракятух! Ер адамдарға сақал өсіру парыз ба?


Айнур

Уағалейкумуссалам уарахматуллаһи уабаракатуһу! Айнұр, сақал өсіру Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) сүннеті. Ол жайында Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.): «сақалды жіберіңдер, мұртты басыңдар» (қысқартыңдар) деп сақал қоюға шақырған. Сақал өсірудің уәжіп екендігін айтатын ғалымдардың бар болуына қарамай көпшілік ғалымдар бұл амалды Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) сүннеті деп атайды.
Сондай-ақ, Әбу Ханифа мазһабының ғалымдары «Ибн Омар сақалын уыстап ұстап, уысынан шыққан сақал талшықтарын қиятын» деген сенімді (сахих) хадисті негізге алып, қысқартып, ретке келтіруге кеңес берген.
Айша (р.а.) анамыз: «ер кісілерді сақалмен зейнеттеген Аллаһқа мақтау айтамын!» деген болса, ал қазақта: «Жігіттің көркі сақал ...» деген екен. Жалпы қазақта: ақсақал, қара сақал, қаба сақал, қырма сақал, шоқша сақал т.б. түрлерінің болуы, сақал қою дәстүрі қазақта кең таралғанын көрсетеді.

Сәлеметсіздер ме?! Менің қоятын сұрағым мынандай. Біздің уйленгенімізге 13 жыл болды. Екі баламыз бар. Біз үйленгенде мешітке барып неке суын ішкен жоқпыз, барган жерімнің жағдайы болмағандықтан беташар да болған жоқ. Бірақ барған жерімнің туған -туыстары мен жолдастары болып, дастархан жайылып, аталып өтілді. Енді мені мазалайтын сұрақ, біз жолдасым екеуміз Құдайдың алдында некесізбіз бе, ал балаларымыз да некесіз болып туылғанға жата ма?


Қамар

Уағалейкумуссалам! Қамар, сұрауыңыздан түсінгеніміз, кезінде мешітке барып неке қидырмаған секілдісіз. Дегенмен, АХАЖ-да (ЗАГС) неке қидыртқан шығарсыздар үміттенеміз. Шын мәнінде, АХАЖ-да некесін қиып, мешітте қимаған ерлі-зайыптыларды некесіз, балаларына «некесіз туған» деуге болмас. Олай болған себебі, АХАЖ-да қиылған некеде шариғаттың неке талаптары табылып жатса оны да «неке» деп есептейміз. Некенің басты талаптары: некелескелі жатқандардың арасында туыстық байланыстың болмауы; өзара разылықтың болуы; екі ер немесе бір ер екі әйел кісінің куәлік етуі(Неке шарттары жайында толығырақ мына сілтемеден оқи аласыз: http://muslim.kz/kk/question/269-nekenin-nendei-sharttary-bar.html). Сондықтан АХАЖ-да қиылған некені «неке» ретінде есептемей, одан туылған баланы да некесіз туылған деу қателік.