Ассалаумағалейкум имам мырзалар! Алла Тағала істеріңізге береке берсін. менің сұрағым кредит алып бизнес, яғни, мал алып, байлап сатса болады ма?
Уа алейкумуссалам Ақмаржан! «Ырыстың онда тоғызы сауда мен диқаншылықта. Қалғаны мал асырап сатуда», — деп, осыдан он төрт ғасыр бұрын Алланың елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) адал сауданың ырыс-құт, береке әкелетіндігін айтқан.
Хақ Тағала бізге адал сауда жасауды бұйырып, қасиетті Құранда: «Сондай өсім (кредит, риба, пайыз)жегендер,(қабірлерінен)жын соққандай есеңгіреп тұрады. Бұл олардың: «Сауда да бейне өсім» дегендіктерінің салдарынан. Негізінде Алла сауданы халал, өсімді харам еткен. Сонда кім Раббынан насихат келгенде тыйылса, өткені өтіп кетті. Оның ісі Аллаға тән. Ал және кім қайталаса, міне солар тозақтық. Олар онда мәңгі қалады. Алла өсімді жояды да сауданы арттырады. Әрі Алла барлық қарсы келуші күнәһарды жақсы көрмейді». (Бақара: 275-276)— деп әмір етті.
Абу Хурайра (Алла оған разы болсын) Алланың елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) келесі сөздерін жеткізген: «Құртуға апаратын жеті нәрседен шеттеніңдер. Сахабалар: Иә Алланың елшісі, олар не? — деп сұрады. Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Аллаға серік қосу, сиқыр, Алла арам еткен біреуді кінәсіз өлтіру (ал жазықты болса жазасын тартады), өсім жеу (кредит, риба, пайыз), жетімнің мал-мүлкін жеу (зұлымдықпен), шабуыл кезде кері қайту (шайқастан қашу), мұнтаздай, бейқам иманды әйелдерге жаман ат тағу» (хадисті әл-Бухари мен Муслим жеткізген).
Ибн Масъуд (Алла оған разы болсын) айтады: «Пайғамбар (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) өсім жеуші мен берушіні лағынет еткен». (Муслим риуаят еткен)
Өсім (кредит, риба, пайыз) – құртушы үлкен күнәлардан саналып, Алла Тағала оған тозақ азабымен ескертті. Кім осы өсіммен азықтанудан (қасарысып) тыйылмаса Аллаға, Пайғамбарына (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) соғыс ашқанын білдіргені. Өйткені өсім алуда адамдардың мұқтаждығын пайдаланып, оларға зұлымдық жасау бар. Сол үшін Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) өсімқорды лағынеттеді.
Хадистерден алынған пайдалар:
- Өсім алудың аса харамдығы және ол үлкен күналардан.
- Өсім – берекетті жояды (пайда әкелмейді), бұған біле тұра қасарысқан Аллаға, Пайғамбарына (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) соғыс ашқаны.
- Өсімқорлар Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) тілімен лағынеттелген.
Алланың елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) ескерткендей, «Халал еңбек ету — әр мұсылманға парыз». Демек, ұлы Жаратушыға иман еткен әрбір жан ризығын адалынан табуға ұмтылмағы ләзім. Сауда адал болғанда ғана берекелі болмақ.