1) Намазда Aлла қаласа сәждедегi тiлек кабыл болады дейдi. «Субхана Роббиаль а'ла»  деп 3рет айтып болған соң сәждеде ұзақ  бас көтермей  Алладан тiлек тiлеуге болады ма?

2) Аллаға «Сiз» деп айтуға болады ма?

3) Жұма күнгі намазды әйел баласы үйде оқиды сондықтан, бiрiншi 2 ракат жұма намазы деп ниет қылады ма, әлде бесiн намазынын намаздарын окиды ма? Рахмет!

Гүлнұр

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух.  1 Иә, Әбу Һурайра (р.а.) риуаят еткен хадисте: «Пенде Раббысына ең жақын болар шағы сәжде етіп тұрған кезі. Сәждеде дұғаны көбейтіңдер[1]»,-деп айтылған. Сәждеде жасалатын дұға Құран және хадиске сай болуы керек. Сонымен бірге, парыз намаздарда ханафи мазхабы бойынша бекітілген тасбих-дұғалар оқылу шарт. Сәждеде: «Субхана Раббиал Әълә» (Ұлық Раббым пәк) деген тасбих оқылады. Бұған негіз – Ъуқба бин Амир (р.а.) риуаяты. Хадисте: «(Мұхаммед (с.ғ.) Ұлы Раббыңды атымен дәріпте» (Уақиға сүресі, 96-аят) аяты түскенде пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұл аятты рукуғте айтыңдар» деді. Ал, «(Мұхаммед (с.ғ.) Ұлы Раббыңның атын дәріпте» (Ағла сүресі, 1-аят) аяты уахи етілгенде «Бұл аятты сәждеде айтыңдар[2]» деген.

Сондықтан да, сәждеге жығылған кезде «Субхана Раббиал Әълә» тасбихін оқу шарт. Ал, нәпіл намазда бекітілген тасбихтардан соң Құран және хадиске негізделген дұғаларды айтуға болады.

Сондай-ақ, намаздағы барлық сүрелер мен тасбих-дұғалар тек арабша оқылуы шарт.

[1] Ахмед, Муслим, Әбу Дауд, Насаи
[2]Адиллат әл-ханафия, 165-бет (Ахмед, Әбу Дауд, Хаким, Ибн Хиббан)

1. Жоқ сен деп пайғамбарымыз с.ғ.с. дұғалары көп кездеседі.
2. Әйелдерге жұма парыз емес бесін намазы деп ниет етеді.

Ассалаумағалейкум!  Намаз  оқып жатқанда қай уакытында  дұға тілеуге  болады? Сәлем  бергеннен кейін бе, әлде сәлем бермей тұрып дұға тілей ме? Рахмет.

Дәурен

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух! Намаздың ішінде дұға жасалмайды намаз біткеннен кейін жасалады. Дұғаңыз қабыл болсын.

Дұға оқығанда алақанды қалай ұстау керек бір-біріне түйістіру қажет пе?

Нияз

Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алақанды кейде ашқан,  кейде біріктірген. Ғалымдардың пікірі біріктіру.

Ұйқыдан оянғанда жыныс мүшесінен  не ұрық, не зәр шыққанын анықтай алмаса не істеу керек? 

Бағдәулет

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух Ғұсыл (араб.: غسل‎) Араб тілінде дене дәретін алуды, яғни шомылуды ғұсыл деп айтады. Мынандай жағдайларда ғұсыл парыз болады. 1. Ұйқыдан тұрғанда шәһуәт кеткені білінсе; 2. Шәһуәт нәпсінің қозуымен күштеп атылып шықса; 3. Жыныстық қатынастан соң; 4. Хайыз әйелдердің етеккірі келген жағдайда; 5. Нифас бала тапқаннан кейінгі жағдайда; 6. Кәпір Ислам дінін қабылдаса; 7. Мұсылмандүниеден озғанда.^[1] Осы жағдайларда бой дәрет парыз деп есептеледі. Онсыз намаз оқу, тіләуат сәждесін орындау, тіпті  Қасиетті Құран Кәрим аяттарын оқудың өзі харам.Сіздікі қай жағы басым соған қарай амал жасайсыз.

Құлақ неге шыңылдайды?  Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с) миғраж сапарында алып бәйтеректі көреді. Ағаштың жапырағына сан жетпейді. Әр жапырақта өмір сүріп жатқан адамдардың аттары жазылыпты. Пайғамбар Жәбірейілден: - Бұл не? - деп сұрайды. Жәбірейіл: - Бұл - адамның тағдыры. Кімнің дәм-тұзы таусылса, жапырақтың біреуі үзіліп жерге түседі. Жапырақ қиылғанда адамның өмірі қоса үзіледі. Жапырақ жерге түскенше, марқұм болған адаммен аттас пенделердің құлақтары шыңылдайды. Яғни періштелер: "Сенімен аттас бір адам дүниеден өтті. Бұл күн сенің де басыңа келеді", - деп, тірілердің есіне өлімді салып тұрады. Егер ол марқұм жәннатқа кетсе, тірінің оң құлағы шыңылдайды. Ал егер тозаққа кетсе, аттасының сол құлағы шыңылдайды, - дейді. Пайғамбар миғраждан қайтқан соң, үмбеттерін жинап алып: - Оң құлақтарың шыңылдаса, "СубханАлла" деп айтыңдар, сол құлақтарың шыңылдаса, "Астағфирулла" деп тәубе етіңдер, - деп өсиет айтыпты. Бұл қаншалықты рас,  сенуге бола ма?

Гүлдария 

Мұндай хадис жоқ. Кейбір хадис кітаптарында құлақтың шыңылдауына қатысты мынадай «әлсіз» риуаят келтіріледі. Онда Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай деген екен: «Әлдекімнің құлағы шыңылдаса, мені еске алып, маған салауат айтсын. Және былай десін: «Уа Алла! Мені жақсылықпен еске алушыны сен де жақсылықпен еске ал!»[1].  

Аталмыш риуаятты хадис ғұламаларының кейбірі әлсіз десе, кейбірі мүлдем «ойдан шығарылған хадис» дейді [2]. Бірақ әл-Хафиз әл-Һәйсәми (р.а.) сынды алып хадисші аталмыш риуаятқа «хасан» деп, баға берген [3].

Осы риуаятта құлақ шыңылдаудың себебі – әлдебіреудің еске алуында жатыр дегенге ишара бар.  Әйтсе де, оның нақты себебін өзгенің мақтауынан немесе жамандауынан іздемей,  медициналық тұжырымдардан қарастырғанымыз дұрыс.

Қандай болғанда да, құлақ шыңылдаған кезде Пайғамбарымызға (с.а.у.) салауат айтып жатсақ, онымыз артық болмас. Ең дұрысы – Аллаға мәлім.

[1] Әл-Байхақи: әл-Даъауатул Кубра - №417 хадис.; Ат-Табарани: әл-Муъжамул Аусат - №9455, әл-Муъжаму ас-Сағир – 1101 хадис.
[2] Әл-Фәуәидул Мәжмуъати лиш-Шәукәни - №516 хадис.
[3] Әл-Хафиз әл-Һәсәми: Мәжмәъу әз-Зәуәид – Китабуль Әзкәр – 17142 хадис.

Ассалаумағалейкум! Намаз оқып тұрған кезде 1,5 жасар қызым жылап жатса,  намазды 2 иыққа сәлем беріп тоқтатса бола ма?

Дастан

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух!  Әрине,  балаға қандайда бір қауып қатер төнсе  намазды бұзуға рұқсат. Бірақ кейінірек намазды қайта оқисыз.

Ассаламу алейкум уа рахматуллахи уа баракатух! Орталық мешітке күнде барып өзім бөлек мешіттің ішінде дұға жасап отырса болады ма? Бірақ,  мен намаз оқымаймын. 

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух.  Әрине мешіт есігі барлық адамға ашық. Таң намазынан бастап кешкі құптан намазына дейін мешіт ашық тұрады. Яғни таңғы 06:00 бастап,  кешкі 20:00 дейін ашық. Білмегеніңізді мешіт қызметкерлерінен сұрап біліңіз, неше түрлі ағымдардың жетегінде  кетпеңіз.

Ассаламуалейкум! Сапарда жүргенде фарз намаздарын 2 ракат қылып қысқартып  оқу керек делінген, егер менде мүмкіндік болып фарздарын түгел қылып оқысам  болама екен?

Мұхамед 

Уағалайкум сәләм уа рахматтулахи уа баракатух!  Сапар дегеніміз тұрғылықты жерден жолаушы деп аталатындай түрде орын ауыстыру.  Дінімізде сапарда болған адамдар төрт ракағаттық парыз намаздарды екі ракағатқа қысқартып оқуына, Рамазан айында болса ораза тұтпай, басқа күндері қазасын өтеуіне, үш тәулікке дейін мәсіге масих тартуына рұқсат етіледі.

Міне, көріп отырғанымыздай жолға шыққан жолаушы төрт ракағаттық парыз намаздарды екі ракағат етіп оқылуы тиіс. Бұл жайлы Абдуллаһ ибн Омар былай дейді: «Мен Алла елшісі (с.а.с) және Әбу Бәкір (р.а), Омар (р.а) және Османмен (р.а) сапарда бірге болатынмын. Олар сапарда екі ракағатқа ешнәрсені қоспаған» (Бухари 1051). Бұл жердегі «...Екі ракағатқа ешнәрсені қоспаған...» дегені төрт ракағаттық намаздарды, екіге қысқартып, оларды төртке толтырмай оқыған дегенді білдіреді.Сапардағы мұсылманның намаздарды қысқартып оқуы – Алланың құлдарына деген ерекше сыйы, мейірімділігі және жеңілдігі. Бұл тек төрт ракағаттық парыз намаздарға ғана қатысты. Сондықтан, таң намазы мен ақшам намаздарының парызы қысқартылмайды. Қысқартпай толық оқыса тәубе жасауы керек себебі,  Алланың берген сыйын қабылдаман болып есептеледі.