Кереғар ағым деген не? Дарынның уағызын тыңдау дұрыс емес пе сонда?

Альбина 

Айтқандары кереағар ағым сенімі болса,  тыңдау дұрыс емес.

«Аятуль-Курси» мен «Құныт» дұғасы керек еді

Қайрат 

ا لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

Оқылуы: «Аллаһу ләә иләәһә илләә һуәл-Хайюл-Қайюм. Ләә тәхузһу синәтун уә ләә нәум. Ләһу мәә фис-сәмәәуәәти уә мәә фил-ард. Мән зәлләзии яшфа′у ′индаһу илләә бизниһ. Иа′ламу мәә бәйнә әйдиһим уә мәә халфаһум. Уә ләә юхитуунә бишәйм-мин ′илмиһи илләә бимәә шәә′. Уаси′а курсиюһус-сәмәәуәәти уәл-ард. Уә ләә иәуудуһу хифзуһумәә уә һуәл-′Алюул-′Азиим».

Мағынасы: «Аллаһ, Одан басқа ешбір құдай жоқ. Ол Хай (Әрқашан бар һәм тірі, бастауы мен ақыры болмаған өмір иесі. Һәм Қайюм (Өзіне тән затымен бар, жоғалудан пәк, ада және барлық болмысты болмыс әлемінде ұстап, оларды басқарушы). О қалғымайды да ұйықтамайды. Көктер мен жердегі нәрселердің бәрі Соныкі. Оның құзырында өз рұқсатынсыз кім шапағат ете алмақ? Ол жаратқан болмыстарының алды мен артының бәрін түгелдей біледі. Олар Оның қалауынан басқа ілімінен еш нәрсе ұға алмақ емес. Оның күрсісі (білімі) көктер мен жерді қамтиды. Оған, ол екеуін қорғау ауыр келмейді. Ол – аса ұлы һәм аса зор».

Пайғамбарымыз: «Кұранда ең үлкен аят – Аятул-Күрсі. Бұны кім оқыса Аллаһ сол сәтте бір періште жіберіп, ертеңге дейін жақсылықтарын жазып, жамандықтарын өшіртеді. Шайтан бұл аят оқылған үйге отыз күн бойы жақындай алмайды. Һәм ол үйге қырық күн сиқыр әсер етпей, сиқыршы кіре алмайды. Ей, Әли! Осыны бала-шағаңа, отбасыңа, көршілеріңе үйрет» деп аталмыш аяттың қасиетін айтып кеткен.

Үтір намазында оқылатын құныт дұғасы

}أللهُمَّ اِنَّا نَسْتَعِينُكَ وَ نَسْتَغْفِرُكَ وَ نَسْتَهْديكَ وَ نُؤْمِنُ بِكَ وَ نَتُوبُ اِلَيْكَ وَ نَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ وَ نُثْنِى عَلَيْكَ الْخَيْرَ كُلَّهُ نَشْكُرُكَ وَ لاَ نَكْفُرُكَ وَ نَخْلَعُ وَ نَتْرُكُ مَنْ يَفْجُرُكَ.
أللهُمَّ ايَّاكَ نَعْبُدُ وَ لَكَ نُصَلِّى وَ نَسْجُدُ وَ اليْكَ نَسْعَى وَ نَحْفِدُ نَرْجُو رَحْمَتَكَ وَ نَخْشَى عَذابَكَ اِنَّ عَذابَكَ بِالْكُفَّارِ مُلْحِقٌ{

Оқылуы:
«Аллаһумма инәә наста’иинукә уә настағфирукә уә нәстаһдик. Уә ну-мину бикә уә нәтуубу иләйкә уә нәтәуәккәлу ‘аләйкә уә нусни ‘аләйкәл-хайрә күлләһу нәшкурукә уә ләә нәкфурук. Уә нахла’у уә нәтруку мән иәфжурук.

Аллаһумма ииәәкә на’буду уә ләкә нусал-ли уә нәсжуду уә иләйкә нас’а. Уә нахфиду наржу рахмәтәкә уә нахшәә ‘азабәкә иннә ‘азабәкә бил куф-фари мулхиқ».

Мағынасы: «Аллаһым, біз күмәнсіз сенен жәрдем, кешірім тілеп, сенен тура жол, һидаят сұраймыз. Саған иман етіп, күнәларымыз үшін саған тәубе етіп, саған арқа сүйейміз. Сені барлық жақсылықтармен мадақтап, зікір етеміз. Бізге берген ырыс-берекеңе шүкір етеміз. Сені теріске шығармаймыз. Саған қарсы келгендерді теріске шығарып, олардан мүлдем байланысымызды үземіз.

Аллаһым! Біз тек саған ғана құлшылық етіп, сен үшін намаз оқып, саған сәжде етеміз. Саған лайық құл болып, сенің ризалығыңды алу үшін жігерленіп, қайраттанып алға ұмтыламыз. Сенің рақымдылығыңнан үміттеніп, азабыңнан қорқамыз. Күмәнсіз, сенің азабың кәпірлерді қамтиды».

1. Әжетханаға қатысты сүннетті 2. Тағам ішкендегі сүннеті, 3. Су ішкендегі сүннеттерді,  4. Ұйықтағандағы сүннеттерді, 5. Үйге кірерде ,шығардағы сүннетті, т.б. сүннет амалдарды толығымен рет-ретімен жазып берсеңіз, Алла разы болсын! Алла істеріңізге береке берсін!

Әділет 

Дәреттің сүннеттері:
1. Дәрет алуға ниет ету.
2. «Бисмиллаһ» деп Аллаһ Тағаланы зікір ету.
3. Екі қолды білекке дейін жуу.
4. Мисуәк қолдану.
5. Ауызды үш рет шаю.
6. Мұрынды үш рет шаю.
7. Қастың, мұрттың түбіне су жеткізу.
8. Қалың сақалды араластырып жуу.
9. Қол, аяқ саусақтарын салалап, бәріне су тигізу.
10. Бастың барлығын су қолмен сипау.
11. Әр мүшені үш рет жуу.
12. Басқа масих тартқаннан кейін, құлақтың іші сыртын сулы қолмен сипау.
13. Мүшелерді тәртіп бойынша жуу.
14. Мүшелерді оңнан бастап жуу.

Тамақтану сүннеттері:

1. 1.      Тамақты “бисмилләһ” айтып бастау (қасындағылардың естеріне түсіру үшін дауыстап айтуға болады).
2. 2.      Тамақтың соңында “әлхамдулилләһ” деу.
3. 3.      Тамақтан бұрын және соңында қолдарды жуу (тамақтан бұрын қол жуғанда алдымен жастар, ал тамақтан кейін алдымен үлкендер бастап жуады.)
4. 4.      Оң қолмен ішіп-жеу.
5. 5.      Ыдыстың шетінен бастау, өз алдынан жеу.
6. 6.      Оң аяқтың тізесін бүгіп, сол аяқтың үстіне отыру (отырғанда бір нәрсеге сүйену, басы ашық күйінде жеу жаиз.)
7. 7.      Тамақты тұзбен бастап, тұзбен аяқтау (тұзбен бастап, тұзбен аяқтау шипа болады. Тамақты нанмен бастап, нанмен аяқтап, нандағы тұзға ниет етілсе, бұл да сүннеттің орнына өтеді.)
8. 8.      Қолмен желінетін тағамдарды үш саусақпен жеу.
9. 9.      Қарбызбен нан жеген кезде, нанды оң қолымен, қарбызды сол қолымен жеу.
10. 10.  Ыдыста қалған жұғынын сыйырып жеу (компот, айран секілді сусындардың қалдығына су құйып, шайқап ішу үлкен сауап. Қалып қойғанын кейін жеп-ішу шартымен табақта, стаканда қалдыру жаиз. Расулуллаһ алейһиссалам мүминнен артылған тамақты жегенді жақсы көретін).
11. 11.   Қолды жумас бұрын немесе майлықпен сүртпес бұрын саусақтардағы тамақ қалдықтарын жалау.
12. 12.  Соңында тістерді мисуакпен немесе тіс тазартқышпен тазалау. Тістердің арасынан шығарылған қалдықтарды жұтпау керек. (Тістерді оңаша жерде тазалау керек. Дастарханда отырған адамдарды жиіркендірмеу керек.)

Су ішудің әдептері келесідей:

1. Су ішпес бұрын "бисмилляхи рахмани рахим" деп айту.

2. Суды отырып ішу. Пайғамбарымыздың (с.а.у), суды тұрып ішкендігі жайлы да хадистер кездеседі. Алайда, суды тұрған күйі ішуі бұл әрекеттің рұқсат екендігін көрсетсе, ал одан тыйғаны отырып ішудің абзал екенін білдіреді. Сондықтан, мүмкін болса отырып су ішкенді дағдыға айналдырған дұрыс. Олай болған себебі, отырып су ішу – адамның бойына, тұрып ішкендегі суға қарағанда сінімдірек екендігі қазіргі ғылымда да айтылады.

3. Суды оң қолмен ішу керек. 

4. Суды бір ыдысқа құйып ішу керек. 

5. Суды 3 бөлікке бөліп, асықпай, үш жұтыммен ішу.

6. Ішіп жатқан суыңа қарап деп алмау керек.

7. Су ішіп болғасын, Пайғамбарымыз (с.а.у) мына дұғаны оқыған:

"الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَهُ عَذْبًا فُرَاتًا بِرَحْمَتِهِ ، وَلَمْ يَجْعَلْهُ ملحًا أُجَاجًا بذنوبنا".

Жатардағы сүннет.

1) Төсекке дәрет алып жату керек! Хадис шәрифте былай делінген:

«Дәретті болып жатқан адамның рухы Аршқа көтеріледі және түстері дұрыс болады. Дәретсіз ұйықтаған адамның рухы көтерілмейді, көрген түстері аралас болады, дұрыс шықпайды».  (И.Ғазали)

«Дәретті болып жатқан адам түнде ғибадат еткен және күндіз ораза ұстаған адам сияқты сауап алады».  (Хаким) 

2) Мисуак қолданып, оң жаңымен құбылаға қарап жату сүннет. Ғибадаттарды тыныққан халде қуатпен және дұрыс орындау ниетінде ұйықталған ұйқы ғибадат болады. Хадис шәрифте: «Ғалымдардың ұйқысы ғибадат» - делінген. (И.Ғазали) 

3) Қарыздары және маңызды жұмыстары болған адамның өсиет жазбастан ұйықтамауы керек! Өйткені таңға дейін тірі болатындығына ешкім кепіл емес. Егер өсиетсіз өлетін болса, қияметке дейін сөйлей алмайды. Мәйіттер оны зиярат етеді, онымен сөйлесуге тырысады, алайда ол жауап бере алмайды. Сол кезде «Бұл бейшара өсиетсіз өлген екен» дейді. Өсиет ретінде бар болса құл қарыздарын, намаз және ораза қазалары сияқты Аллаһқа болған қарыздарын жазу керек, өлімінен кейін орындалуын қалаған нәрселерін білдіру керек! 

4) Күнәларына тәубе етіп ұйықтау керек! Баршаға жақсылық жасауға, оянғаннан кейін ешкімге жамандық істемеуге ниет етіп жату керек! Хадис шәрифте былай делінген:

«Ешкімге зұлымдық  және кек сақтау сезімі болмай ұйықтаған адамның күнәлары кешіріледі.» (И.Әбиддүнийа) 

5) Ұйықтарда түнде ғибадат ету үшін оянып тұруға ниет ету керек! Хадис шәрифте былай делінген:

«Түнде ғибадат ету ниетімен ұйықтаған, бірақ ұйқыдан таңға дейін ояна алмаған адамға ниеті үшін түнде ғибадат еткендей сауап беріледі. Ұйқысы да өзіне Аллаһу та’ала ихсан еткен садақа болады.»(Ибн Мажа) 

6) Қатты ұйқы келмегенше жатпау керек! Қадірлі өмірді ұйқымен өткізбеу керек! Қажеттілік мөлшерінде ұйықтау керек! 

7) Жатарда Аят-әл курси, үш Ихлас, бір Фатиха және екі «Құл әузу» сүрелерін оқу керек! Салауат айту керек! «Әмәнаррасулу»-ді құптаннан кейін оқуды әдетке айналдыру керек! Хадис шәрифте былай делінген:

«Түнде Бақара сүресінің соңғы екі аятын оқыған адамға осы екі аят бүкіл нәрсе үшін жеткілікті болады.» (Мүслим) 

8) Ұйқыны өлімнің бір түрі, ал оянуды тірілу деп қабылдау керек!Хазреті Лұқман баласына «Ұлым, өлімге күмәның бар болса ұйықтама! Ұйықтауға мәжбүр болып қалатыныңдай, өлімге де душар боласың. Егер тірілуден күмәнданатын болсаң, ұйқыдан оянба! Ұйқыдан оянғаның сияқты өлгеннен кейін де тірілесің» деген. 

9) Ұйықтарда ертеңгі қайырлы істерді орындай алу үшін тынығып алуға, таң намазына оянуға және ертеңгі күні қайырлы істер жасауға ниет ету керек! Осылай ниет еткен адамның ұйқысы ғибадат болады. Түнде оянған кезде дұға етуді әдетке айналдыру керек! Хадис шәрифте былай делінген:

«Ұйқыдан оянған кезде "Аллаһуммағфирли" деген адамның дұғасы қабыл болады.» (И.Әбиддүнийа) 

10) Әлі таң намазының уақыты кірмеген кезде, яғни сәре уақытында тұруға тырысу керек. Сәре уақытында тұру – берекет. Әсіресе таң намазының уақыты кіргеннен күн шыққанға дейін ұйықтау – ризық тұрғысынан да зиянды. Хадис шәрифте: «Таңғы ұйқы ризыққа кедергі»делінген. (Бәйһақи)

Үйден Шығарда Және Кірерде Оқылатын Дұғалар 

Үйден шығарда “Аятул-Күрсиді” оқу керек. Үйінен шығарда“Аятул-Күрсиді” оқыған адам үйіне қайтқанға дейін бәле-жалалардан амандықта болады, жұмыстарында табысты болады. Үйге кірерде де оқыса екі “Аятул-Күрси” арасындағы істері қайырлы, берекелі болады. Хадис шәрифтерде былай делінеді: 

«Үйінен шығарда Аятул-Күрси оқыған адамға жетпіс періште үйіне қайтқанға дейін дұға және истиғфар айтады.»(Әййухал уәләд илмихалы) 

«Үйінен шығарда “Бисмилләһи тәуәккәлту алаллаһ, лә хаулә уә лә қууата иллә билләһ” деген адам қауіптерден қорғалады, шайтан одан ұзақтасады.» (Тирмизи) 

«Үйге кірерде “Ихлас” сүресін оқыған адам жоқшылық көрмейді!» (Әййухал уәләд илмихалы) 

Үйге кірерде бір рет “Ихлас” сүресін және бір рет “Аятул-Күрси” оқыған адамның үйіне шайтан кіре алмайды.

Күнде таңертеңгісін «Өзімнің, жанұямның ризықтарын халалдан табуға, ешкімге мұқтаж болмауға, дұрыс ғибадат ету үшін және адамдарға қызмет ете алу үшін жұмысқа барамын» деп ниет ету керек.

Егер мен банктен депозит ашсам, ай сайын 50 000 теңге салып тұрсам, кейіннен ақшаны толық алған соң, үстіндегі пайызын жетімдерге берсе болады ма?

Нұржан 

Дұрысы да сол қанша ақша саласыз, үстіндегі пайызын садақа ретінде таратасыз.

Туылған күнмен немесе жаңа жылмен құттықтауға бола ма? Бір  затпен құттықтап және тілек айтса болады ма?

Нұржан 

Құтықтауға болады. Сол мерекені сылтау қылып харам нәрселерге бармай,  күнәлардан  сақтану керек.

«Уәжіп» деген не ?

Бексұлтан 

Уәжіп дегеніміз – Аллаһу та’ала бұйырған нәрселер. Бұйырғандығы күмәнді дәлелмен белгілі болған нәрселер. Бұлардың уәжіп екеніне сенбеген адам кәпір болмайды. Бірақ, орындамаған адам жәһаннам азабына лайық болады. Мысалы, уітір намазында құныт дұғасын оқу, Құрбан айтта құрбандық шалу, Рамазан айтында пітір беру және сәжде аяты оқылған кезде «Тиләует сәждесін» жасау сияқты амалдар осыған жатады. Парызда және уәжіпте рия қылу харам болады.

Достарым ертеңгі жаңа жылға бас қосамыз деп еді, мұсылман адам тойламайды десем, неге деген сұрақ қойды. Баяғыдан келе жатқан мейрам ғой дейді. Неге тойламайтынын айтыңыздаршы, мүмкін болса хадиспен.

Бауыржан  

Барлық нәрсе ниетке байланысты. Шариғатымызда жаңа жыл деген ұғым жоқ. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде кім бір қауымға ұқсаса қиямет күні сол топпен бірге тіріледі» деген.

Тасбих алдында «Аятуль Курси» дұғасы ішінен оқылады ма, әлде дауыстап оқылыды ма? «Аттахият» дұғасында сұқ саусақты көтеру міндетті ме және қай кезде көтеріледі?

Рахат  

«Аятуль Курси» іштей оқылады.  Шафи мазһабында сұқ саусағын көтеру сүннет, Ханафиде жаиз емес. Саусақ көтеруге ғалымдардың бір бөлігі мәкрух, бір бөлігі сүннет деген. Дінде бір қағида бар. Бір амалға сүннет және мәкрух делінген болса ол амал жасалмайды. Пәтуалар бір-біріне сәйкес келмесе яғни жаиз, жаиз емес немесе халал, харам деген түрде болса жаиз емес немесе харам деген пәтуалар негізге алынады. Бұл арқылы мәкрух немесе харам істеуден сақтанған боламыз. Сүннет немесе бидғат делінген нәрсені жасамау керектігі “Бәриқа”, “Хадиқа” және “Ибни Абидинде” білдірілген.  

Намазда «Әттахият» дұғасының «Лә иләһә» деген тұсында сұқ саусақты көтеріп, «иллаллаһ» (Алла бар) деген жерінде түсіреді. Алланың бір, дара екендігіне ишарат ету барлық мәзһабтарда мұстахаб амалға жатады. Яғни, істесең сауап жазылады, істемесең – күнә емес. Ханафи мәзһабындағы айырмашылық мынау: сұқ саусақ «лә иләһа» деген кезде көтеріліп, «Иллаллаһ» деген кезде түсіріледі. Сұқ саусақты көтеріп, ишарат ету «Алладан басқа тәңір жоқ» дегенді құптау үшін жасалады. Ал, намазда сұқ саусақты көтеріп, оны үздіксіз қимылдату мәкрүһ амалға жатады.