Ассаламуалейкум  Менің білгім келгені кейде ұйқтап қалып таң намазын қаза қылып аламын оның үкімі қандай? сол жайлы айтып берсеңіз АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН

Аслыбек

Ассаламу алейкум, Асылбек, Жаратушы Иеміз қасиетті Құран Кәрімді: «Намаз мұсылмандарға арнайы белгіленген уақыттарда парыз етілді», - дейді. Ал енді сол намазды ешбір себепсіз өз уақытынан кейін қаза етіп оқу - өте үлкен күнә. Егер сіз ұмытып кетіп немесе ұйықтап қалып намазыңызды өз уақытында оқи алмасаңыз, оның қазасын өтейсіз. Пайғамбарымыздың (с.а.у.) хадисінде: «Сендердің қайсыларың ұйықтап қалу немесе бейғамдық себебінен бір уақыт намазын оқымаса, есіне түскен кезінде оқысын. Өйткені  Алла Тағала : «Мені зікір ету үшін намаз оқы» деген болатын», « Бір адам бір намазын ұмытып кетсе, есіне түскен уақытында оқысын. Намаздан одан басқа кәффараты жоқ», «Кімде-кім  бір намазын ұйқы себебінен  немесе ұмытып кетудің салдарынан оқи алмаса, оны есіне түскен кезінде оқысын» деген еді.

Жалпы, ғалымдардың бірқатары себепсізден-себепсіз намазын қаза еткен адамға қаза намазды өтеместен бұрын тәубеге келуді ұсынған.  Қаза намазды оқырда тек парызын және үтір уәжіпті ғана оқисыз. Айт, жұма, сүннет намаздарының қазасын оқуға міндетті емессіз. Егер қаза намазын жамағатпен оқитын болсаңыз, азан мен қаматты айтуыңыз керек, ол сүннет амалына жатады. Дегенмен, бірнеше қаза намазын жамағат болып оқитын болсаңыз, онда тек бірінші намазда азан айтып, қалған намаздарында қамат айтасыз.

Ассәләмуалейкум, Данияр аға! Халал деген колбасаларды жеуге болады ма және дүкендерден тауықтың етін, малдың етін, фарш алып жей беруге болады ма? Алла разы болсын!

Азамат

Уағалейкум ассалам! Азамат, жалпы, соңғы кездері халал белгісін жапсырып, саудасын қыздырып жүрген фирма, компанияларды көптеп кездестіруге болады. Еуропада тіпті халал  деп сатылған өнімнің 90% харам болып шыққан. Қазіргі кезде Исламның беделін түсіру мақсатында дін дұшпандары жатпай-тұрмай жұмыс жасап жатыр. Елдің игілігіне халал өнімдер шығып еді, артынша халал деген белгісі, сертификаты бар небір фирма, компаниялар қаулап кетті.

Осы орайда Пайғамбарымыздың (с.а.у.): «Халал нәрселер - басы ашық белгілі.  Харам нәрселер де белгілі. Осы екеуінің арасындағы көп адам біле бермейтін күмәнді жәйттер бар. Кім күмәнді нәрселерден сақтанса, діні мен абыройын қорғаған болады. Ал кім күмәнді нәрселерді істесе, көп ұзамай харамға ұрынады. Бейнебір бір отар қойын басқаның меншігіндегі жерге жайған шопан секілді. Ал оның бұл жайылымға кіріп кетуінде қауіп бар» дегеніне жүгінсеңіз күмәнді нәрселерге сақтықпен қарайтын боласыз.

Ассәламуалейкум! Сізге қояр сұрағым КВН, «Шаншар» деген сияқты әзіл айтатын бағдарламаларды көруге болады ма? Алла разы болсын!

Азамат

Уағалейкум ассалам, Азамат мырза! Пайғамбарымыз: «Әзіл болса да, өтірік соқпаған адамға жәннаттың ортасынан бір зәулім сарай берілетініне кепілдік берем» деген екен. Қарап отырсаңыз, КВН-де өмірдің шындығын айтамыз деп шектен шығып кетіп жатады, өтірік көп айтылады, ер азамат қылымсыған қыздың рөлінде ойнайды, сол ойнаған рөлі не еркекке, не қызға да жақпайды.  Әзіл-ысқақ театрларының қойылымдарында кейде дінге қарсы, дінді келемеждеген көріністер қойылып жатады. Ол жерлерде де өтірік көп айтылады. Сондықтан Азамат мырза, сізге жоғарыдағы хадиске құлақ асуға кеңес береміз.

Ассаламуалейкум, құрметті бас имам! Мен жұмыста жyргенде, қай жерде жүрсемде сүрелерді  iшiмнен айтып жүрем, бұл дұрыс па? Сүрелерді кандай жерлерде айтқаным дұрыс?

Бауыржан

Уағалейкум ассалам, Бауыржан! Сіз кез келген жерде Құранды айтып жүруіңізге болады, тек лас жерлерде, әжетханада, моншада т.б. болмайды.

Құран аудару туралы айтып беріңізші?

Айнұр

Айнұр ханым, Алла ризалығы үшін сауабынан үміттене отырып Құранды басынан аяғына дейін оқып шығуды Құран аудару дейді. Пайғамбарымыз (с.а.у.): «Кімде кім Алланың кітабынан бір әріп оқитын болса, онысына бір жақсылық бар, бір жақсылық дегенің кемінде он сауап болады. Мен «әлиф, ләм, мимді» бір әріп деп отырғаным жоқ. Шындап келгенде «әлифтің» өзі бір әріп, «ләмнің» өзі бір әріп », «мимнің» өзі бір әріп» - деген еді. Қарап отырсаңыз, Құранның өне бойы тұнған сауап. Ал, сауапты істі атқаруға кім кімде болсын асығары сөзсіз. Сонымен қатар, қайтыс болған марқұмға сауабын бағыштау мақсатында Алла ризалығы Құран бастан-аяқ оқылады. Себебі бәдәл қажылықтың сауабы өліге тигендей, әрбір әрпінде он сауап болған Құранның да сауабы тиері хақ. Анығын Алла біледі.

Ассаламуалейкум! Менің намаз оқығаныма ата-анам қарсы болып жүр, бірақ,  менің жұма намазға барғаныма қарсы емес, кей адамдар айтатын маған ер бала әке-шешесіне бір жағдайда ғана қарсы шығу керек деп. Бірақ мен соны тыңдап оқимын деп әке-шешеммен ұрысып қалдым содан бері әке-шешем араларымыздағы қарым-қатынасымыз шиеленісіп кетті. Бірақ, намаз оқығым келеді не істесем болады? Көмектесіңізші.

Самат

Уағалейкум ассалам! Самат мырза, біле білсеңіз бұл дүние сынаққа құрылған. Жалған өмір сонысымен мәнді. Егер өмірдегі барлық жағдай тек жақсы жағына бұрыла берсе, сынақтың да мағынасы қалмас еді. Мысалы, ыстықтың не екенін суықты сезіну арқылы білеміз.

Тәттіні ащы арқылы дегендей. Ал бірыңғай тәтті, жақсы, сұлулық, молшылық, байлық, тоқтық, т.б. болса, біз оның пайдалы жағын қалай айырамыз? Міне сол секілді сынақ әлемінде біз ізгілікпен қатар қатігездікке, жауыздыққа, әділетсіздікке де тап келеміз.

Біздің міндетіміз сол келеңсіз жағдайларға тап болғанда сабырлылық, салихалылық танытып, қайта сол қиындықты шешудің төте жолын табу. Мен сізге бір уақиғаны айтып берейін: Баяғыда бір патша түс көріпті, түсінде бір іс көріпті. Қорқынышты түс екен. Патшаның екі түс жорушысы болыпты. Содан әлгі патша бірінші түс жорығышты шақырып алып, жағдайды айтқанда, түс жорушы: «Алдияр патшам, түсіңіздің мәнісіне қарағанда, сіздің мына үрім бұтағыңыз түгел қырылып қалып, тек сіз ғана қалады екенсіз» деп көсіліпті. Бұған ашуланған патша: «Жағыңа жұмыртқа ұялағыр, сен айтып оттап кеттің» деп зынданға тастапты. Содан екінші түс жорушыны әкеліпті.

Ол сондай салиқалы, ақылды түс жорушы екен. Әлгі түс жорушы: «Алдияр патшам, түсіңізге қарап мынадай қорытындыға келдім, сіздің жасыңыз мына әулеттегі туыстарыңызға қарағанда әлдақайда ұзақ болады екен» депті. Бұның жауабына дән риза болған патша иығына шапан жауып, сый-сияпат жасапты. Ал осы оқиғаға қарар болсақ, екі түс жорушының айтқаны бірдей, бірдей нәтиже, бәрібір соңында патша қалады, туысқандары дүниеден қайтады. Бірақ бірінші түс жорушы айтарын дұрыс жеткізбеді, төтесін тарс еткізді. Ал екінші түс жорушы асқан ақылдылықпен жеткізді, майдалап жеткізді.

Міне Самат, сіз де ата-анаңызға түсіністікпен қарап, сабыр етіңіз. Исламды жеткізіңіз, бірақ ашуға ерік бермеңіз. Пайғамбарымыз немере ағасы Әбутәліп иманға келмеді деп кейіген жоқ қой, керісінше сыйлады оны, сабыр көзімен қарады. Сіз де солай жасаңыз, бәлкім Алла оларға тура жолды нәсіп етіп, күндердің күнінде намазхандардың қатарына қосылар.

 ІІО-да қызмет етемін кейде әріптестерім үйіне құран оқытуға шақырады, бармауға ұят, ал барып Фатиха, Ықылас, Нас сүресін оқып дұға бағыштап қайтам. Кейде әріптестерім ақша беріп жатады, мен алмай кетем яғни Құран оқуыма бола ма?

Сәкен

Сәкен мырза, Құран оқудың сауабы өте мол. Реті келсе оқыңыз. Бірақ бірдеңе дәметуге болмайды. Сүйікті Пайғамбарымыз (с.а.у.): «Кім Құран оқыса, (керегін) сол арқылы Алладан сұрасын! Өйткені Құран оқитын сондай адамдар келеді дейсің, олар сол арқылы адамдардан бірдеңе дәмететін болады» дегенін естен шығармаңыз.

Сәкен, Құранның құнды, бағалы кітап екені сондай - оны үйреніп, басқаға үйреткеннің нағыз сыйын беру мүмкін емес. Оның сыйын бір берсе, Алла ғана бере алады. Құранның бағасына ой жүгірткендер туралы бірер мысал бере кетсек:  Имам Әбу Ханифа баласы Хаммад Фатиха сүресін үйренгенде, ұстазына 500 дирхам беріпті. Ол кез бір дирхамға бір қой сатып алатын заман еді. Ұстазы Әбу Ханифаның бұл жомарттығын артық көрді. Себебі, ол баласына Фатиха сүресін ғана үйреткен болатын. Сонда Әбу Ханифа Хазрет: - Сен балама үйреткен сүреңді азсынба! Егер менде бұдан да көп ақша болса, Құранға деген нағыз құрметтің белгісі ретінде соны да беріп жіберер едім» - деген екен.

Егер Құран оқытқан кісі шын ризалығымен бала-шағаңыздың несібесі деп ақша ұсынып сыйлап жатса, қолдан қақпаңыз, алыңыз. Оның ешбір айыбы жоқ. Төмендегі оқиғаның сізге берер ғибраты мол: Салахаддин Әйюби әскери жатақхананы (казарма) аралап жүргенде, әкесінің қасында Құран оқып отырған бір балаға кез болады. Баланың Құран оқысы ұнап қалды ма, әйтеуір жанына келіп, өзінің тамағынан бөліп берді. Бұдан бөлек, өз меншігіндегі егіс танабының бір бөлігін бала мен әкесіне сыйға тартты.

Жүніп болған соң, ғұсыл алу парыз. Тек шашты жумай бет-ауызды және барлық денеге су тигізсе бола ма?

Жанар

Жанар ханым, жалпы, шаш пен дененің барлығына бір мәрте болса да су жеткізу қажет. Хадис шәріпте: «Әрбір шаш талшықтарының астында жүніптік бар. Сондықтан да шаштарыңызды жуыңыздар, денені де жақсылап тазалаңыздар» деген болатын.

Дененің ешбір жері құрғақ күйінде қалып кетпесі үшін, әсіресе құлақ, кіндік түбі, мұрт, сақалдың ішкі жағы, әурет жерлердің сыртқы жақтарына суды жеткізу қажет. Бұл - еркекке қатысты жағы.

Ал, әйелдер өрілген шашын тарқатып жууы шарт емес. Су шаштың түбіне, яғни бастың терісіне тисе жеткілікті. Пайғамбарымыз (с.а.у.) өрілген шашты тарқатпай ғұсыл құйыну мәселесінде Үммі Сәлемеге (р.а.) рұқсат берген болатын. Бұл - ұзын шашты әйелдерге арналған жеңілдік. Шаш түбіне су тигізудің қажеттілігі  мына хадисте нақты айтылған: «Сонан соң басына су құйып, уқалайды. Шаштың түбіне жеткенше осына жасайды, содан кейін үстіне су құйынады».