Ислам асыл дініміз

Жұма күні суретке қарап дұға жасауға бола ма

Асель

Дұғаны ешқандай заттан сұрауға болмайды. Аллаһ Тағала Құран Кәрімде "Аллаһ Тағаладан басқа пайда да, зиян да келтіре алмайтын (пұттардан) дұға тілемеңдер", - дейді.  Ибн Мәжа "Дұға ету арқылы Алланы еске алудың жүзге жуық пайдасы бар" деген. Ислам дінінде басқа діндегі құлшылықтаға ұқсау жоқ.
Қандай діндегілерге ұқсасаң солардан боласың. Дұға жасағанда Аллаһтан халал және өзіңе пайда беретін барлық нарсеңді тілеуга болады.

Ассалам уағалейкум! Иман дегенді қалай түсінсек болады?
Ержан

Уағалейкум ассалам, Ержан мырза! Ислам дінінің басты негіздерінің бірі  иман болып табылады. Барлық пайғамбарлар әуелі иманның негіздерін жеткізген. Өйткені иман келтірмей тұрып жасалған ғибадаттың  Алла Тағала алдында құны жоқ. Адам алдымен сенеді, артынан сенімнің қажеті болған ғибадатын өтейді.  Сол себепті иманды және иманның шарттарын білу қажет.
Иман қалай жүзеге асады? Шүбәсіз сену жүректің ісі, тіл тек қана жүректе болған сенімді бейнелейді.
Алла Тағалаға шын көңілден сеніп оны мойындаған кісі мүмін. Көңілден сене тұрып оны мойындамаған, тілімен білдірмеген кісі Алла Тағала алдында мұсылман деп саналғанымен, сенген ісін мойындамағаны үшін де ол күнәһар деп есептеледі. Иманның негіздері жеті түрден тұрады. Әйгілі хадисте Жабрейл (Ғ.С) Пайғамбарымызға (Ғ.С):
«Иман дегеніміз не?» -деп, сұрағанда, Пайғамбарымыз (Ғ.С):
« Аллаға, періштелеріне, кітаптарына, пайғамбарларына және ақырет күніне сенуің, сонымен бірге тағдырға және жақсылықта-жамандықта Алладан деп білуің, өлгеннен кейін қайта тірілуің»-деген.
Имам Бухари, Муслим риуаяты.
Шынында іс-әрекетті иманның негізгі бөлшегі етіп көрсеткен осы тектес аят және хадистер көп.
Алла Тағала Құран Кәрімде : «Жүздеріңді шығысқа, батысқа жөнелту бір игілік емес. Бірақ кім Аллаға, ақырет күніне, періштелерге, пайғамбарларға, кітаптарына иман келтірсе және жақындарына  , жетімдерге, міскіндерге, жолда қалғандарға, қайыршыларға және құл азат етуге жақсы көре отырып мал сарып қылса әрі намазды толық орындап зекет берсе өзара байласқан уәдесін орындаушы, таршылықта, қиыншылықта және соғыс кезінде сабыр етуші болса, міне солар шыншылдар әрі солар тақуалар»
                                                                                                  (Бақара сүресі-177 аят.)
« Шын мәнінде иман келтіріп , Раббыларына тәуекел еткендерге шайтанның бір үстемдігі болмайды. Шынында оның үстемдігі, оны (шайтанды) дос тұтып Аллаға серік қатушыларға ғана жүреді»
Нахыл сүресі - 99,100 аяттар.)
Пайғамбар (Ғ.С)  « Иман 60-тан аса бұтағы бар ағашқа ұқсайды . Аллаһ және адамдардан ұялып күнәға  бармау, осы бұтақтардың бірі» -деген.
Пайғамбар (Ғ.С) : «Бір адамда осы үш қасиет болмайынша  иманы толық болмайды:
1.  Ынсапты және әділетті болу.
2. Баршаға сәлем беріп жүру.
3.  Өзі кембағал болса да садақа беріп жүру »-деген.
Пайғамбар (Ғ.С): «Жақсылық істерің еске түскенде жүрегің қуанышқа толып, жамандықтарың еске түскенде жаның қысылып, өз-өзіңді қоярға жер таппасаң- сен имандысың», - деген.
« Имандылықтың үштен бірі - ұялу, үштен бірі- даналық, үштен бірі-жомарттық»
хаз. Омар (р.л.ғ)
«Құдайдың қарғысы тиген ауру - надандық, кешпес күнәсі-тәкаппарлық. Иманды ақыл табады, сабыр сақтайды. Шайтаннан қашсаң дәрет ал. Себебі, шайтан оттан жаралған, ал өрт сумен өшіріледі»
Қанатты сөз.
Умар ибн Абдулъазиз Ади ибн Адиге былай деп жазды: «Шын мәнінде иманның да  парыз амалдары, белгілі шекаралары, орындалуы тиіс сүннеттері бар. Демек, кім осыларды толық орындаса, иманы кәміл болады. Кім жеткілікті дәрежеде орындамаса, иманы әлсірейді.»
Ибн Омар: « Адам көңіліндегі күнаға апаратын күдікті тастамайынша,  толық иманды бола алмайды», -деген.
Адам үнемі Алланың азабынан қорқып , рахматынан үміт үзбей, қауіп пен үміттің арасында  болып тілек, дұға қылу керек.
«Кімде-кім жақсы болсын, жаман болсын ғибадат қылып жүрсе, оны ғибадаттан тиюға аузымыз бармайды, әйтеуір жақсылыққа қылған ниеттің  жамандығы жоқ қой дейміз. Бірақ ондай адамдар толымды ғибадатқа ғылыми жетпесе де, тастамаса екен. Сондай-ақ оның екі шарты бар, соны білсе екен.  Әуелі иманның сенімін берік қылу керек.  Екіншіден  үйреніп жеткенше осы да  болады ғой демей, үйрене беру керек. Кімде-кім үйреніп жетпей жатып, үйренгенін қойса, оны құдай ұрды, ғибадаты ғибадат болмайды. Бірақ, кімде-кім иман неше нәрсемен кәміл болатынын және неше жерден  бұзылатынын білмей, басына шалма орап, бірәдар атын көріп, рузашыл, намазшыл болып жүргені көңілге қалың бермей тұрып жыртысын салғанға ұқсайды. Күзетшісіз, ескерусіз иман тұрмайды, ықыласымен өзін-өзі аңдып, шын діни шыншылдап жаны ашып тұрмаса, салғырттың иманы бар деп болмайды.»
                                                                                                      Абай.
                     «Әркіммен жылы жақсы сөйлесіп жүріңіздер. Өйткені ол адам сенің соңғы кездескен, соңғы сөйлескен адамың болуы мүмкін»
                                                                                                     Л.Н.Толстой.
«Иман мен намаз егіз. Бірақ иман намаздан бұрын дүниеге келген.» 
                                                                                                          Қанатты сөз.

Ассаламуалейкум, құрметті Данияр аға! 1-сұрақ: Рамазан айында отбасын құрып үйленуге болады ма? 2-сұрақ: Рамазан айынан кейін 70 күн ішінде отбасын құруға, яғни үйленуге болмайды дегенді естідім. Осы рас па?

Саят

Уағалейкум ассалам! Рамазан айында үйленуге болады. Бірақ, той кешке ауыз ашқаннан кейін жасалады. Рамазан айында әйелмен қатынаста болу туралы Құранның «Бақара» сүресінің 187-аятында: «Сендерге оразаның кешінде әйелдеріңе жақындасу халал етілді. (Өйткені бір-біріңді қорғауда) олар сендерге киім, сендер де оларға киім (іспетті) сіңдер. Алла өздеріңе зиян қылатындықтарыңды біледі. Сондықтан тәубелеріңді қабыл етіп сендерді кешірді. Ал енді (бұдан былай) оларға жақындасыңдар. Алланың өздеріңе жазғанын талап етіңдер. Және таңнан, қара жіптен ақ жіп (қараңғылықтан сәуле) айрылғанға дейін ішіңдер, жеңдер де соңсоң оразаны кешке дейін толық орындаңдар. Мешіттерде (ғибадат етіп) ығтикәфта болған кеште әйелдеріңе жақындаспаңдар. Осы Алланың шегі, оған жақындамаңдар. Осылайша Алла (Т.) сақсынулары үшін адамдарға аяттарын баян етеді», - деп  айтылған. Рамазан айынан кейін 70 күн ішінде үйленуге болады. Шариғатта  оған ешқандай тиым жоқ.

Ассаламуалейкум! Құран сүрелеріндегі сәжде аяттары бар сүрелерді жаттаған кезде бірнеше рет оқуға тура келеді. Сол әрбір оқығанға тилауат сәждесін орындау керек пе?

Саят

Уағалейкум ассалам! Құрандағы сәжде аяттарын жаттағанда бірнеше рет оқығаннан кейін, соңында бір рет тилауат сәжде жасаса жеткілікті.

Ассаламуалейкум уа рахматуллахи уа баракатух!   Құрметті имам, «сүлейменшілер»  ағымының «Рабта» қабылдаулары туралы біздің ханафи мазхабы не дейді?

Тілеу

Уағалейкум ассалам уа рахматуллахи уа баракатух! Ханафи  мазхабын ұстану, ол ғибадат пен шариғатты үйрететін ілім. Ал, рабита тасаууф ілімін қарастырады. Ғибадат пен шариғатты үйрену - парыз. Ал, рабита үйрену шарт емес.

Ассаламуалейкум!  Азан  мен қамат сүннет, парыз, уәжіп амалдардың қайсысына жатады?

Ихлас

 Уағалейкум ассалам! Азан - сүннет муаккада, яғни бекітілген сүннет. Қамат - сүннет  муаккада фи қууатиль-уажип, яғни уажіп дәрежесінде бекітілген сүннет.  Сол үшін  парыз намаздың алдында қамат айтуды ұмытса, сәһу сәжде жасау абзал.  Ал егер, азан айтуды ұмытса, сәһу сәждесін жасаудың қажеті жоқ.

Ассаламуалейкум!  Үйдегі жатқан сырға, сақиналар және басқа алтын заттардан зекет беріледі ме?

Аскар

Уағалейкум ассалам! Егер үйдегі жатқан сырға, сақина, басқа да алтын заттар  бәрі тек таза алтын болса, онда грамы 85 грамға жетсе, 2,5%  зекет беріледі. Ал егер, алтын, күміс, платина, алмаз, маржан сияқты аралас болса, онда бәрінің бағасы 500,000 (бес жүз мың) жетсе, онда 2,5% беріледі. Яғни, 500,000-нан 2,5% зекет беріледі.

Ассаламуалейкум!  Мен күнделікті мешітке құптан намазына барып тұрамын. Парыз намазын оқығаннан кейін, сүннет пен үтір намазын оқымай кейбір кісілер қайтып кетеді. Сол сүннет, үтір намаздарын қайда оқыған абзал?  Алдын ала рахмет!

Әділет

Уағалейкум ассалам Әділет! Хадисте Пайғамбарымыз (с.а.у.): «Үйлеріңді қабірге айнадырмаңдар. Үйде намаз, Құран оқыңдар. Аллаһты еске алыңдар»,-деген.  Сонда сахабалар «Қандай намаз?» деп сұрағанда, Пайғамбарымыз (с.а.у.):  «Парыздан басқа намаздар»,- деген. 
          
Сол үшін,  сүннет, үтір намаздарын үйде оқыған абзал. Бірақ, ислам ғұламалары сүннет, үтір намаздарын мешітте оқыған абзал деп пәтуа береді. Өйткені, қазіргі заманда намазды үйде иманмен, беріліп оқу қиындық тудырады. Сондықтан, сүннет, үтір намаздарын үйде де, мешітте де оқуға болады.
 

Ассаламуалейкум! Менің  Сіздерге қояр сұрағым  мұсылмандардың   әйел  және  ер адаммен амандасуында және «Ассаламуалейкум» және «Ассамуалейкум» деген екі сөздің бір-бірінен қандай айырмашылығы бар?

Айдос

Уағалейкум ассалам! Мұсылман  ер  адаммен де, әйел адаммен де «Ассаламуалейкум!» деп амандасады. Ал, «Ассамуалейкум» сөзінің  мағынасы «Саған өлім болсын» деген сөз. Бұл сөзді  яхудилер Пайғамбарымызға (с.а.у.) айтқан.  Ал, «Ассаламуалейкум»  сөзінің  мағынасы «Саған бейбітшілік, тыныштық болсын» дегенді білдіреді.

Ассалаумағалейкум, кұрметтi бас имам! Шариғатта көз тию деген ұғым бар ма? Бар болса, одан қандай жолмен сақтану керек? Кейбiреулер кiшкентай балаларына тұз,  көзмоншақ тағып қояды. Осы дұрыс па?

Рүстем

Уағалейкумассалам, Рүстем. Көз тию бар. Оған дәлел Пайғамбарымыздың (с.а.у.) хадисі: «Әлбетте, көз тию адамды қабірге, түйені қазанға кіргізеді» (Абу Нуғим жеткізген). Көз тиюден сақтану жолдары: таңертең және кешке, әр намаздан кейін зікір, дұғаларды айту, Құран оқу, ұйықтар алдында «Мұсылман қорғаны» кітапшасындағы дұғаларды оқуды әдетке айналдыру.