Қазақ хандығы – ұлы даланың жүрегінде туған бірегей мемлекет. Оның құрылуы тек саяси ғана емес, рухани тұрғыда да терең маңызға ие болды. Хандықтың ресми діні ретінде Исламның қабылдануы қазақ халқының бірлігін, мәдениеті мен рухани құндылықтарын нығайтуға зор ықпал етті.

Ислам – тек сенім емес, қоғамды ұйымдастырудың, әділеттілік пен тәртіп орнатудың негізі болды. Түркі тайпалары үшін ислам бірлік пен ынтымақтың діңгегіне айналды. Қазақ хандарының исламды мемлекеттік дін ретінде қабылдауы халықтың тұтастығын сақтау үшін стратегиялық шешім болды. Исламды қабылдаған әрбір ру мен тайпа хандықтың ажырамас бөлігіне айналды, ал сырттай мойындамағандар өздерін бұл біртұтас жүйеден тыс сезінді.

Дала заңдары және Ислам шариғаты

Қазақ қоғамының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері исламның қағидаларымен үндесіп жатты. Әсіресе, дала заңдары мен шариғаттың байланысы халықтың рухани тірегін нығайтты. Хандар билігінде әділеттілік басты орын алды. Әрбір шешім халықтың көңілінен шығатындай әділдікке негізделуі тиіс еді. Ислам шариғатының моральдық нормалары дала заңдарының рухани өзегіне айналды.

Ислам құндылықтарының әсері

Ислам қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіне де терең ықпал етті. Қонақжайлылық, ата-ананы құрметтеу, жетім мен жесірге қамқор болу, әділдік пен адалдық секілді қасиеттер ислам құндылықтарымен үндесіп, халықтың күнделікті өмір салтына айналды. Бұл қоғамның тұрақтылығы мен ұрпақтар сабақтастығын сақтауға үлкен әсер етті.

Рухани бірліктің күші

Қазақ хандығының рухани күшін ислам нығайтты. Намаз оқып, Аллаға құлшылық еткен халықтың жүрегінде сенім мен тұрақтылық орын алды. Исламның арқасында қазақ халқы қиын-қыстау замандарда да рухани құндылықтарын сақтап қалды.

Бүгінде де қазақ хандығының мұрасы – исламмен біте қайнасқан рухани байлық. Қазақ халқының бірлігі мен тұтастығын нығайтқан дініміз өткеннің асыл қазынасы ғана емес, болашаққа бағыт берер шамшырақ болып қала береді.

Ислам – қазақтың рухани өзегі. Ал қазақ хандығы – сол рухтың жарқын көрінісі!