Біз шайтанды анық ести алмаймыз. Тіпті оның бізге қай тілде сөйлейтінін және оның дауысының қандай екенін де білмейміз, бірақ оны көкейімізде үнемі естіп жүреміз.  

Алла Тағала былай айтқан: «…Сондай адамдардың көкейлеріне салатын» (114:5).

Ғылым мен Шайтан

Психотерапияда когнитивті-мінез-құлық  терапиясы деген атаумен танымал бір бағыт бар. Аталмыш терапияның негізгі идеясы адамның сенімі және қисынсыз немесе қолайсыз ойларынан туындайтын психологиялық мәселелер мен жүйке-психикалық жүйенің бұзылуында, сондай-ақ, оның ойлауының дисфункционалды таптаурынын өзгерту арқылы бұл мәселелерді шешуге болады. Мысалы үшін, қанша мәрте сұхбаттасудан өтсеңіз де жұмысқа орналаса алмай жүрсіз делік. Бұл жағдайды жеткізудің бірнеше тәсілі бар, оның әрқайсысы түрлі эмоцияда өтеді.

Бұл теорияның бір қызығы – ойлар өздігінен туындап отырады, яғни ойларды әдейі ойлауға тырыспаймыз. Осынау ойлар біздің түйсігімізде ерікті түрде бірқатар ой үдерісін туындатып отырады.

Көбінесе біз бойымызда пайда болатын эмоцияларды ғана сеземіз де олар туындататын ойлар төңірегінде мүлде ойланып жатпаймыз. Бұл жайт сіздерге таныс па? Міне, шайтан дәл осылай түрткілейді.

Шайтанның түрткісін қалай анықтауға болады

Бұл ойларды қалай танып-білуге болады? Ең алдымен, Алла бізді шайтанның түрткісінен қорғасын деп көбірек Оған дуа жасау керек, ал бұл жағдайдағы ең жақсы дұға – таң және екінті намаздарында оқылатын соңғы екі сүрелер. Сондай-ақ, сізді келеңсіз эмоциялар мен ойлар мазалай берсе, Аллаға жалбарынып, Одан пана іздеңіз. Алла Тағала былай айтқан: «Егер шайтаннан саған бір түрткі болса, сонда Аллаға сиын. Өйткені Ол, толық естуші, өте білуші» (7:200).

Енді мұны психотерапевтердің қалай түсіндіретінін көрейік. Олар кенеттен туатын келеңсіз ойларды он кейде одан да көп санатқа жіктейді.

Түрткілеу сәтін дөп басу үшін, бізге өз ойларымызбен жұмыс жасауды үйрену қажет. Мұны қағаз бетіне түсіріп отырған жөн. Ал содан кейін бұл ойларды тиімді түрде талдап отырған абзал.

Қарапайым жайттарға кенеттен туындайтын 10 келеңсіз реакция.

Жоғарыда айтылғандардың бәрі – шайтанның қаруы. Кейбір санаттың сізге қатысы бар екенін байқаған да шығарсыз. Келеңсіз ойларыңызды қағаз бетіне түсіру арқылы қай ойларыңыздың сіздің нағыз жауыңыз екенін біле аласыз. Әр кез сізді әлдебір түсініксіз эмоциялар мазалайтын болғанда, оларды қағазға жазып, осы сәтте сізде қандай ойлардың туындайтынын талдап отырыңыз. Қаншалықты қисынсыз болып көрінгеніне қарамастан бәрін жазып отырыңыз. Содан кейін оның жоғарыда көрсетілген жағымсыз он санаттың қайсысына жататынын анықтаңыз. Осыны жасап болған соң, жағымсыз ойды тиімді жағымды оймен алмастырып, сіздің жағымсыз ойыңыздың бір жылы жақсы сезімге айналып бара жатқанын бақылаңыз.

Бірнеше тәжірибеден кейін сіз өзіңіздің кенеттен пайда болып отыратын ойларыңызды ауыздықтап отыратын боласыз да олардың туындауы сирей бастайтын болады.

Жағымсыз ойларды өзіңізге бағындырған сәттен бастап, олардан қорғай гөр деп Алладан көмек сұрау жеңіл болады.

asyldin.kz