Сөз басы

Бір құдайға сыйынып,

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге

Ықыласпен тоқылық!

-

Істің болар қайыры,

Бастасаңыз Аллалап,

Оқымаған жүреді

Қараңғыны қармалап.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Оқысаңыз, балалар,

Шамнан шырақ жағылар.

Тілегенің алдыңнан,

Іздемей-ақ табылар.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Мал дәулеттің байлығы

Бір жұтасаң жоқ болар.

Оқымыстың байлығы,

Күннен-күнге көп болар,

Еш жұтамақ жоқ болар.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Сиса көйлек үстіңде,

Тоқуменен табылған...

Сауысқанның тамағы,

Шоқуменен табылған...

Өнер-білім бәрі де,

Оқуменен табылған.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Надандықтың белгісі -

Еш ақылға жарымас.

Жайылып жүрген айуандай,

Ақ, қараны танымас.

-

... Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Оқу деген шыны-ды,

Тұрған сайын шыныққан...

Оқу білген адамдар,

Май тамызған қылыштан...

Білмегенді білуге,

Есті бала тырысқан,

Есер бала ұрысқан.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

Әлпештеген ата-ана

Қартаятын күн болар.

Қартайғанда жабығып,

Мал таятын күн болар.

-

Ата-енең қартайса -

Тіреу болар бұл оқу,

Қартайғанда мал тайса -

Сүйеу болар бұл оқу.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

Оқу білген таниды

Бір жаратқан құдайды,

Танымаған құдайды

Неғылғанда ұнайды...

-

Шырағым адам болғай деп,

Ата-енең жылайды.

Баладан қайыр болмаса,

Баланы неге сұрайды.

-

Кел, балалар, оқылық,

Оқығанды көңілге,

Ықыласпен тоқылық!

-

***

Араз бол, кедей болсаң ұрлықпенен,

Кете бар, кессе басың шындықенен.

Қорек тап бейнеттен де тәңірің жәрдем,

Телмірме бір адамға мұңдықпенен.

-

Адамға бір өзіңдей көзің сүзбе,

Бір әділ қазынасы кең Патшаңды ізде!

Қорексіз еш бендесін қалдырмайды,

Жаратқан бір тәңіріңнен күдер үзбе!

-

Мақтанба бақыттымын деп бағыңызға,

Қартаймақ қиын сауда тағыңызда.

Іске аспай бақ-дәулеттің қалуы оңай,

Басыңнан бағың тайған шағыңызда.

-

Мақтанба сұлумын деп ажарыңа,

Ажарсыз адамдарды ал назарыңа.

Зылиха, Жүсіппенен сұлу өткен,

Тұрмаған ажар ара ажалына.

-

***

Жүректе болмайды көрік сыналмаған...

Бақ тайса ерге дәулет құралмаған...

Меңзеген асқар тауға есіл көңіл,

Дүниеде еш нәрседен тына алмаған.

-

***

Арық мал жан жолатпас бір жандалса,

Пенде ойлар «кімімен» деп бір мандалса.

Қадамы әзіз ердің ұзамайды,

Жігітке бақыт шіркін сырт айналса.

-

Ағайын жат болады алыс болса,

Болады жат та жақын таныс болса.

Достарың дұшпан түгіл табалайды -

Аяғың бір нәрседен шалыс болса.

-

***

Асылы залымдардың лайланды,

Дүниені маған десең шыр айналды.

Ит үрер жақсыға да, жаманға да,

Қылмағы бірақ залал құдайдан-ды.

-

Өсиет өлеңдер

-

Жаратты неше алуан жұрт бір құдайым,

Тең етті бәрімізге күн мен айын.

Адамның адам біткен баласымыз,

Қайсың бөлек тудың деп айырайын.

-

Бәріміз бір адамның баласымыз,

Жігіттер, бір-біріңе қарасыңыз.

Өмір деген бес күндік кетер өтіп,

Атаң барған орынға барасыңыз.

-

... Бұзбаңыз әділеттікті бұл мал үшін,

Жиясыз оны-дағы бір жан үшін.

Әзәзіл періштенің бастығы екен,

Не болды тәкаппарлық қылған үшін?

-

Аюпты сегіз жылдан мың құрт жеді,

Болыпты бөлек-бөлек соның тәні...

Мал-жаннан, ру, туған бәрі безіп,

Далада жалғыз жатып «Аллаһ» депті.

-

Малды алды, баланы алды, сабыр етті,

Дұшпандар мысқыл атып жәбір етті.

Разымын не берсең де құдайым деп,

Бәрінде қабақ шытпай қабыл етті.

-

... Ұмытпа бай болдым деп бір құдайды,

Жер жұтқан қайырсыздан Қарынбайды.

Мекенін білемісіз қайда қалды,

Жомарттық қылған үшін Атымтайды?

-

Иманды ер құдайынан ұялады,

Ұялып Иесінен сый алады...

Ренжітпе пенде болсаң бейшараны,

Кәріп көңілі бір сынғақ пияла-ды...