Отбасы – қоғамның ең маңызды және негізгі құрылымдарының бірі. Ол адам баласының дүниеге келіп, өсіп-жетілуіне, тұлға ретінде қалыптасуына ықпал ететін басты мекен. Отбасының беріктігі – ұлттың болашағының кепілі, ал оның құндылықтары – қоғамның дамуындағы ең маңызды факторлардың бірі. Бүгінгі таңда отбасы құндылықтарын сақтау мен нығайту мәселесі өзекті болып отыр, себебі жаһандану дәуірінде дәстүрлі отбасы институты түрлі сын-қатерлерге тап болуда.

   Отбасы – адамның өміріндегі ең алғашқы мектеп. Онда бала адамгершілік қағидаларды, ұлттық және діни құндылықтарды бойына сіңіріп, өмірлік бағдар алады. Отбасы тек материалдық қолдау көрсететін орын емес, ол рухани тірек, сенім мен махаббаттың мекені. Оның маңыздылығы бірнеше бағытта қарастырылады:

1. Махаббат пен қамқорлықтың бастауы

Отбасында өзара сүйіспеншілік, мейірім мен қамқорлық орнаған кезде ғана тұлға жан-жақты дамиды. Ата-ананың баласына деген махаббаты – оның өзін-өзі бағалауын қалыптастырып, болашақта өз ортасына дұрыс бейімделуіне көмектеседі.

2. Тәрбиенің негізгі ошағы

Адам мінезінің, дүниетанымының қалыптасуы отбасының атмосферасына тікелей байланысты. Баланы еңбекке, имандылыққа, жауапкершілікке баулитын орта – ең алдымен отбасы. Қазақ халқының «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» деген мақалы да осыған дәлел.

3. Ұлттық және діни құндылықтарды сақтаушы

Отбасы – ұлттың және діннің тұтастығын сақтаушы ең басты орын. Ата-ана ұрпағына ұлттық салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды үйрету арқылы олардың бойына қазақи болмысты қалыптастырады. Сонымен қатар, Ислам дінінің құндылықтарын насихаттау – балаға дұрыс бағыт-бағдар беру жолындағы ең маңызды міндеттердің бірі.

4. Қоғамның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі

Қоғамдағы әр адамның орны мен жауапкершілігі отбасында қалыптасады. Егер отбасылық құндылықтар әлсіресе, онда бүкіл қоғам тұрақсыздыққа ұшырайды. Керісінше, мықты отбасы – елдің дамуы мен тұрақтылығының кепілі.

   Бүгінгі таңда отбасы институтына қауіп төндіретін түрлі факторлар бар: ажырасу деңгейінің артуы, материалдық жағдайдың қиындауы, интернет пен әлеуметтік желілердің әсері, батыстық өмір салтының ықпалы. Осындай сын-қатерлерге қарсы тұру үшін отбасы құндылықтарын нығайтудың бірнеше жолдары бар:

1. Отбасылық тәрбиені күшейту

Ата-ананың балаларына уақыт бөлуі, олармен ашық әңгімелесуі, тәрбиелік мәні бар кітаптарды оқытуы маңызды. Исламда да ата-ананың баласына қалдыратын ең үлкен мұрасы – жақсы тәрбие екендігі айтылған.

2. Діни және ұлттық дәстүрлерді насихаттау

Отбасы мүшелері қазақ халқының дәстүрлерін ұстанып, Ислам құндылықтарын өмір салтына айналдыруы керек. Мәселен, балаға құрмет көрсету, үлкенді сыйлау, кішіге қамқор болу секілді тәрбиелік қағидалар сақталуы тиіс.

3. Ажырасу мәселесінің алдын алу

Қазіргі таңда ажырасудың басты себептері – түсініспеушілік, материалдық қиындықтар және отбасылық жауапкершіліктің әлсіреуі. Мұның алдын алу үшін жастарға отбасының маңыздылығын ерте жастан түсіндіріп, оларды некеге саналы түрде дайындау қажет.

4. Жанұялық қарым-қатынасты нығайту

Отбасында жылы қарым-қатынас орнату үшін өзара сыйластық, кешірімділік, қолдау көрсету басты қағидалар болуы тиіс. «Отбасы – кішкентай мемлекет» деген қағидаға сай, әрбір мүшесі өз рөлін дұрыс атқарған кезде ғана берік шаңырақ қалыптасады.

   Отбасы – қоғамның негізі, мемлекеттің тірегі. Оның құндылықтарын сақтау – әрбір адамның міндеті. Отбасы мүшелері арасындағы махаббат, өзара түсіністік, ұлттық және діни құндылықтарды құрметтеу арқылы біз мықты ұрпақ тәрбиелеп, тұрақты қоғам қалыптастыра аламыз. Ұрпақ сабақтастығын сақтап, дәстүрлі отбасы институтын нығайту – бүгінгі ұрпақтың болашақ алдындағы жауапкершілігі.

   Қазіргі таңда жаһандану әсерінен отбасы құндылықтары әлсіреуде, бірақ оларды жаңғыртып, сақтап қалу – біздің қолымызда. Сол үшін әрбіріміз отбасыға деген құрметімізді арттырып, оның мәні мен маңызын келесі ұрпаққа жеткізуге тиіспіз.

 Нұрдос Нұрғазыұлы

Әбу Бәкір Ас-Сыддық мешітінің наиб имамы