СӘЛЕМ НАМАЗЫН ОҚУ МІНДЕТ ПЕ?

Сәлем намазы – мәкруһ уақыттардан тыс мешітке кіргенде отырмай жатып, екі ракағат оқылатын сүннет намаздарының бірі[1]. Бұл жайлы Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай дейді: إذا دخل أحدُكم المسجدَ، فلا يجلس حتى يصلِّيَ ركعتين «Егер сендердің біреулерің мешітке кірсе екі ракағат оқымайынша отырмасын»[2]. 

Хадистегі бұйрық рай уәжіпті емес, сүннетті білдіреді[3]. Оған Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бес уақыт парыз намазынан бөлек намазды сұраған кісіге: «Жоқ, тек нәпіл оқысаң болады» деген хадисі дәлел болады[4]. Мешітке кірген адам намаз оқуға тыйым салынған үш уақытта, сондай-ақ таң намазының уақыты кіргенде, екінті намазынан кейін сәлем намазын оқуға болмайды[5]. Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) мұндай уақыттарда нәпіл намазын оқуға тыйым салған[6]. Оның орнына «Субханаллоһи уалһамду лиллаһи уә ла иләһа иллаллоһу уаллаһу акбар.  Аллаһумма солли әлә Муһаммад уә әлә әлиһи» деп, тасбих-салауат айтса мешіт ақысын өтеген болып саналады[7]. Сондай-ақ, мешітке кіре салып парызды немесе басқа да сүннет намаздарын өтесе сәлем намазын орындаған болып саналады. Себебі сәлем намазы Алла Тағаланы ұлықтау мақсатында бекітілген. Сондықтан мешітке кіре салып оқыған барлық намаз мешіт ақысының орнына жүреді[8]. Ханафи мазһабы бойынша мешітке кіріп намаз оқымай отырып, одан кейін қайта тұрып сәлем намазын оқыса да сүннетті орындаған болады[9]. Әрине отырмай жатып мешіт ақысын оқығаны абзал. Егер мешітке кіріп-шығуы жиі қайталанса, онда бір күнге бір сәлем намазы жеткілікті[10]. 

Қорыта айтқанда, мешітке кірген адам намазға тыйым салынған үш уақыттан және мәкруһ уақыттардан тыс отырмай жатып екі ракағат сәлем намазын оқу сүннет, міндетті емес. Тіпті отырып қайта оқыса да, мешітке кіріп бірден парызды немесе басқа сүннет намаздарын орындаса да, сүннетке сай орындалған болады. Алла толық білуші.  

Елбек Тасболатұлы

Павлодар облысы бойынша пәтуаға жауапты маман  

[1] Марақи әл-фәлах, 151.

[2] Бұхари, №444.

[3] Хашияту Тахтауи, 394.

[4] Бұхари, №2678.

[5] Марақи әл-фәлах, 73.

[6] Бәйһақи, «Сунанул-кубра», 2/465. Бұхари, №586.

[7] Хашияту Тахтауи, 394.

[8] Раддул мухтар 4/279 бет.

[9] Бахру әр-райық, 2/38. Радду әл-мухтар, 4/280.

[10] Хашияту Тахтауи, 394.